Chin Mino Facebook Status Pahnih Nih Khua A Ka Ruahter

Chin mino a tamdeuh cu Facebook kan hmang, nitin news feed a kaimi zoh tikah Status/wall post pakhat tel cu kan ttial cio hna. A cheu cu tamdeuh a ttialmi zong an um. Cu chung ah ka lung a tap ngaimi Status pahnih he pehtlai in ca tawite ka hun ttial. Hi Status ttialtu hna nih a ruah zia nan ka thiamnak lai kan nawl hmasa hna.

May 2016 asilo cun 2017 ah kan farnu pakhat nih tihin a rak ttial:
Ka ttihmi M Panga:
Mirum
Midawh
Mi minthang
Mi cathiam
Mi lar
Zeiruang le zeibantuk ruahnak indah a ttial timi ka hngal lo. Asinain a biapi ngaimi ah ka ruah.

2016 i Europe ah an rak caih ngaimi cu "Bright new world" timi Ole M. Moen (PhD) nih Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics 25.2 ah a rak ttialmi kong hi a si. Mah cu zeidah a si tiah cun fa ngeih a duhmi nu pawl nih an fale minthang, cathiam, mifim le midawh an si khawh nakding caah IQ (intelligence quotient) a sangmi pa a vat a si ahcun cozah nih phaisa bawmh ding le dirkamh ding timi a si. A tawinak in cun an hrinmi fapawl cu "Cathiam, thluak ttha (iq sang), thil thar a hmu/ser khomi, siipuazi thiammi, le khua tuak tan khomi rammi ttha", an si lai tiah Moen nih cun a ruah. Mah ti a si tikah zatlang khua chung ah misual, mifir le tthat lonak a tuahmi zong an tlawm deuh lai ti a si. Cambridge nih an chuahmi a cabia rel chih: Brigth New World

Khrihfa pawl si hna seh, covo lei rianttuan mi hna nih fakpi in an rak sawisel, an rak doh. Debate lian ngai Norway zong ah an rak tuah, a ruang cu cattialtu hi Norway mi a si caah an rak caihpi ngai.

Mah cu kan farnu Facebook status he zeidah aa pehtlai? Ole M. Moen a chimmi hi kan cohlang kho dih lai lo nain nihin Chin mino hna nih kan nupi ding siseh, kan va ding cu a tthabik le aa dawhbik an si ding kan duh ciomi a si. Nu fim pakhat nih cun a vat dingmi hi  a muisam in an zoh lo tiah miphun tampi nih an rak kalpimi a rak si. Nu le pa cu iduh/dawtnak cu um a herh, asinain Pa fim, pa cathiam, pa leek/dawh, pa pumrua ttha hna hi duh ding a si, co i zuam ding a si tiah ka ruah. Hi vialte a si lo hmanh ah pa Mirum tel cu an vat hna ding a si lo maw? Ok, a larmi cu "Namee Gyi, Thar Min Ngat" an si sual lai,.. Nihin kan farle hi a ralaimi chan (new geration) Chinmi caah a biapi tukmi nan si. A ttihmi M panga hi ttih ding a si lo, ngamh ding le naih ding tu an si. Khi M panga a si lomi tu khi nupi daw lomi, khuatlang ah mi sasawh lawng si loin a buaimi an si deuh.

Pahnihnak cu tlangval pakhat nih 2018 november thawk a si rua, ah khan tihin a rak ttial:
Degree tampi ngeih/lak nakin
Experience tampi ngeih ka duh deuh
Zeitluk in aa biatak timi le zeibantuk degree/experience dah a chim ti ka hngal lo. Mi a ti hram zong a si kho, asinain "I take this seriously" biapi tuk ah ka chiah. Mah hi nihin kan chan ah kan i palh ciomi a si, i facebook ah ram chung ram leng mino tampi an i tel caah ka lung a tap ngai.

Vawleicung ah Experience in paw aa cawmmi hi an tlawmte. Hmuhtonmi tampi kan ngeihmi he pehtlai in ruahnak (idea) ttha tuk hna a chuah i thil thar maw, rian-company hna maw a sermi cu vawleicung ah an tlawm tuk, Facebook le Apple sertu hna he i tahchunh sual lo ding a si.

Nihin kan Vawlei ahhin zuamcawhnak timi Compitition a sang tuk cang. Degree a ngei lomi, sianginn ttha tein a lim lomi caah rian a har chin lengmang. EU, America, Australia lawng a is lo, Asia zong ah fimnak degree lo in rian ttha le pawcawmnak ttha a har chin lengmang, i atu nakin tu hnu kum li-nga zong ah a har chin rih lai. Cucaah nihin na caan hi experience kawl caan a si lo, degree le fimnak kawl caan a si timi hi ca a reltu mino hna kan theih a herh ngaingai.

Experience cu degree na ngah hnu ah tampi na ngei kho, na kai pah zong in na ngei kho i cucu na nunnak, rian le pawcawmnak ah an bawmtu lawng a si.

A tang video te hi minute 3 lawng a sau, rak zoh ve law na nunnak ah bawmtu a si kho tiah ka ruah: Cheukhat caah cun a tlai cang lai. Ziah tuan tein ka rak theih lo ti keimah zong ka ruat.

Mah hi Facebook Status ngeitu hna nih a ruahzia nan ka thiamnak lai kan nawl ko hna, mah nih mi tampi ruahnak thar he a bawmh hna lai tiah ruahchannak ka ngei.

A ttha na ti ahcun Share ve, Laimi tampi nih hngal ve hna seh. Comment welcome!

Comments