Kawlram le Ramkip Ralkap Budget Report


Ralkap thazang a tthawn paoh ah kan himdeuh lai tiah nihin ram hruaitu cheukhat le minung pawl nih an ruah. Cucaah Cold War a dih hnu zong ah ramkip nih an ralkap thazang tthawn khawhnak ding caah phaisa tam chin lengmang in an hman hna.

2017 ahhin ralkap caah phaisa a hman ruang i a rammi siifak in a tuahtu Russia nih ralkap hman ding (budget) tamtuk a rak tthumh. Russia ve lo bang. Asinain Vawlei tuanbia ah 2017 kha ralkap budget a sanbik kum a rak si tiah Stockholm International Peace Research Institute (Sipri) nih a ttial.

Vawleipi nih 2017 i ralkap caah a rak hmanmi hi US Dollar 1739 Billion a si. 2016 nakin 1.1% in a rak tamdeuh.

Saudi Arabia
2017 i ralkap caah phaisa tamdeuh a chapmi ah Saudi-Arabia hi a si, i $69.4 Billion a hman caah Russia lonh in pathumnak a si. Zinan man a tla tuk ko nain zeiruangahdah mah tluk phaisa tam a hman tiah cun an ram innpa Jemen ah daihnak a um lo, Iran he buainak ruangah a sibik ko tiah Sipri nih a ttial.

Myanmar a ttumdeuh.
NLD cozah an kai hnu in Kawlram ralkap thazang tlawmpal a ttumdeuh timi hi Report zoh in a lang ngai. 2017 ah $1709 million an rak hman i cu hlan kum nakin a ttumdeuh ti a si. 2018 caah zeizatdah an pek te hna hnga.

USA Hi A Tthawngbik A Si.
Sipri nih an chuahmi Report ning in Vawleicung ah USA hi ralkap thazang tthawngbik le lianbik a si.

Ni kum lawng ah $610 Billion an hman. 2016 lionak in tlawmte lawng a kai, nain Vawleipi ralkap caah hmanmi cheu thum ah cheukhat cu USA nih a hman tinak a si.

USA hi 2010 thawk in an ralkap Budget tam ngai an rak tthumh khawh. Iraq le Afghanistan ah ral an tu ti lo, an i teltum a tlawmdeuh caah a si. Atu belte hi ttum lei si lo in 2017 nakin 2018 ah tamdeuh in an hman chin lai tiah Sipri nih cun an zumh. Abik in Trump president a ttuan hi a kai khun.

Tuluk hi pahnihnak a si i 2017 ah $228 Billion a rak hman ve. Cu tikah Tuluk hi tambik a kaiter khomi ram a si i $12 Billion a kai. Russia hi a ttumbik a si i $13 billion an tthumh.  

Russia mah ti a ttumchuk hi a luancia kum li hrawng i Zinan man a rak ttum caah a si bik. Ukraine kong buai lio in chawlehnak lei an phih ruangah an ram khuasaktintuk cu a ttumchuk chin lengmang i ralkap caah phaisa tam a hman khawh ti lonak hi a si.

Nrk/VG

Comments