Salai Dr. Ngun Cung Lian | March 21. 2007 @ Laiforum
Kum 19 chung kakal tak cang mi, kan khua cu ruah lo pi in kaphan taktak. Kapa inn te cu, 1987 lio furpi lio ah ka hmuh mi inn kha asi ti lo. Inn kulh mi hmai kaphan ah cun, kanu le kapa le kanau le hna le, kan khua mi tampi cu ka hmuh hna. Kanu cu ka hei zoh i, aha zawng a um ti lo. Atar ning le ader ning zoh ngam zawng asi lo. Kapa chin chin cu atar tuk cang i, a mit hman chap pi cu kazoh ah, keimah tu ka lu ari. Kanau nu te cu fa pathum arak ngei cang i, keimah kanu asi tiah ti u si law, mi nih zumh awk tluk in, arak tar ve. Mi vialte nih an tap i, zei bia hmanh kan chimh kho lo. Kanu nih cun, aka kuh aka mawih i, Mithi khua in arak kir bang atap cuah mah. Kacelh ti lo i, keizawng ka tap ve.
Kan khua mi hna cu ka zoh hna i, an hmai ah “Vitamin” an cham bau ning cu aa langh tuk i, ka lung atha hrim hrim lo. 1987 lio i, aka dawt mi Putar Pitar pawl cu pakhat hnu pakhat ka hei hlamh hna tik ah, atam deuh cu thlanmual an liam dih cang. Sianginn kakai pi, Ram ka vai pi, Tiva kakal pi kahawi le cu an fa le hna he an ra i, akan chawnh tik ah ka theih ti hna lo. Putar pitar an si dih cang. Dohthlennak ka lut hnu ah achuah mi hna cu kum 18 le 19 hrawng an si cang i, kamin lawng an theih i, atu hi voi khatnak akan hmuh nak asi tik ah “Tupung” zoh in akan zoh i, akan chawnh ngam set hna lo. Aw… dothlennak… kum hnih thum ah dih te ko lai tiah karuat nain, ka chan khat cu adih riang mang ko cang hi ta…
Tlawmpal ah cun, ti khawlh ding kasi. Ti kaa khawlh hlan ah, zungput kaita ning kati i, Ek inn ah cun kakal. Ekinn cu kalut ah cun, Tho cu tamtaktak arak um. Arim cu achia tuk i, ka hnar cu ka phit. Asau kathu kho ti lo. Alenglei ka hei zoh tik ah, alangpah fawn i, ka sia arem ti lo. Ka dih ah cun, “Tissue” paper cu a um ti lo. Kapa nih Tlah atahnak atang mi fung te cu ka khiah i,……..mah vial cu asi cang. Umm… zeitin?
Tak khawlh ding cu asi i, inn hnu lei ah cun kakal. Tawhlawh tawi he cun, thutdan hme mi te cung ah cun kathu i, Tipung chung in ti cu ka lu in kaa tawih. Akih tuk i, ka dir. Zeiti tha. Ti lum hauh ding cu ka ning azak cu ta. Shampoo a um ti hawi lo. Kawl tuah mi “Soap” chia taktak mi, a rim anam nawn pi cu, ka thuh. Ka khua asik tuk cang i, a rianran nak in, ti cu kaa tawih. Ummm… Tilum khawlh can adih cang. Shampoo hmang can adih cang. Atu cu ka miphun sining taktak ah kaphan than cang hi ta.
Tlawmpal ah cun, inn chung ah cun kathu i, mileng hna he cu bia cu kani ruah hna. Ramtang ka um lio, Delhi ka um lio, America ka um lio, Korea, Japan, Thailand, Indonesia, Canada etc katlawn lio kawng hna cu an ka hal i kachimh hna. Cu ah cun, kanau nu nih “New Light of Myanmar” News paper cu athleh i, kuat cu aka zual piak i, aka pek. Kuak kazuk ti lo nain, kasi ning hlun theihthannak ah kati i, voi khat te ka dawp ah ka chaak sual i, ka khuh tuknak ah ka mit zawng afak dih. Kuak a rang taktak mi, “News Paper” he zualmi kuat azuk peng mi kasi kha atheih mi hna nih cun akan zoh i, an khuaruat ahar.
Tlawmpal ah kati ahal i, ka far nu cu ti raka suah ta kati. Inn chung ah lek lak i, atli i, Lai tithawl (Ti Bur) pakhat cu alak i, aka pek. Ka din na in ka ti hal cu di ariam kho lo. Ka lung chung te ah, Umm… mah ti hi athiang mi cu asi hrim lai lo. Kan khua tang tikhur in an lak mi asi lai i, an chuang zawng an chuang fawn lai lo. Aw….. Kroger le Wal-Mart tuktak i, Ti thianghlim te kadin tawn mi kha ngaih riang mang asi ko hi ta………
Zan lei sang asi i, ni atla dengmang cang. Tlawmpal ah, khua chah lei in kapa Sia pawl cu tam ial an rak phan. Kapa nih cite alak i, aliah ter hna. Sian pawl he arak phan ve mi cu, hmaisem pawl le seh ahmang mi hna tampi an si. In hmai ah cun, an ek an ek. An zung an zung. An rim cu… Ummm….. Kanau nu nih vok rawl cu apek. Katu le nih Ar fate hna cu an zoh khenh… Aww.. Amish Pawl dum chung ah Vok le Ar kahmuh tawn mi hna he ani
lo ti lo hi ta…..
Rawl ei usih anti i, zanriah cu kan dum ti hna. Kan chung khar hna he kansi i, mitampi rawl kan dum ti hna. Kanu nih Ar akan thah piak. Ar pakhat cu, mi 10 hrawng nih cun kan ei. Ake, athla, etc etc pakhat cio kani lak ah cun, Kheng ah cun zei hmanh a um ti lo. Umm…. Arsa thing hna kan hlonh lengmang mi kha ka mitthlam ah ahung cuang i, kalung atha kho hrim hrim lo…
Zan cu asi i, chungkhar pumhnak kantuah. Mileng kai an um peng i, it awk atha lo. Ni atlak ah cun, amui taktak ko cang. Mei inn fate cu an van i, alai ah an chiah. Pakhat le pakhat kani hmuh fang fang te asi. Kuat azuk mi le, Tikawr azuk mi hna sin in akhu achuak mi nih cun, kalu cu aka rit ter ko. Zeitin? Chun le Zan thleidan awk atha lo mi, 24 hours Electric a vannak ram in, Electric zeidah asi timi theih lo nak ram, kachuahnak ram pei kaphak than ko cang hi. Ka Laptop te cu ka zoh. Kan khua pawl nih cun, Computer cu hmuh bal hna lo kaw, zoh kan duh ti asi i, ka awnh tik ah, Battery cu 20% hmanh atang ti lo. Ka lung thli in karuah mi cu, Umm…. Idinh cang ko ne, ka Laptop te…
Tlawmpal ah cun, it can acu cang i, itnak akan tuahpiak mi cu kazoh. Kapa nih X’mas atuah lio i, Siatum pi athah mi aphaw cung ah, Puan pakhat an phah i, cu cung ah cun it ding asi. Zei kanti hnga, ka baa tuk cang i, ka celh ti lo. Siatum phaw pi cung ah cun, kathu i, thla kacam. Maw Bawipa, Damte in ka inn naka phak ter than i, kanu, kapa, kanau le he naka ton ter than caah nasin ah kaa lawm…… Ka it… Minute pakhat arauh hlan ah vawlei cung cu kaphilh dih cang…..
Athaizing zingka khua adei lai ah cun, Inn tang lei in, Vok au thawng, Ar Khuang thawng, Khua chung lei i, Sia le Caw hna au thawng nih cun, aka thanh. Alarm Clock i, thanh mi he cun aa dang ko cang. Zei ti tha, katho lai i, zeidah katuah lai ti mi karuat. Umm… Starbuck Coffee a um ti lo…. Burger King zawng a um ti lo. News Paper rel awk a um lai lo. Internet Zoh awk a um ti lo. Lai Forum le adang dang Email hna rel awk a um ti lai lo. Cell Phone a um ti lo. Telephone zawng a um ti lo.
CNN te MSNBC te, Life Time te…. MTV te pawl kha cu ka zan mang ah ka hmuh bal mi bantuk in an si dih cang. BBC le VOA tal ngai ko ning tiah, kapa ta Panasonic Radio chia te cu ka onh i, ka merh cuah mah lio i, karuat mi cu, Aw… mah vailte thil hna kha ka mang bantuk an rak si i, atu cu ka mang an si than ko hi ta…………..
Cu lio te ah ka lung chung a um mi cu, America, Canada, Europe, Aussie le ram thanchomi aphan cang mi kan miphun unau hna nih hi thil hna hi duhsah te in an philh cuahmah ko laitimi karuat. Kan ram ah kan kaltak mi hna hi, Air Condition a um mi Inn khan in, Cable TV bunh mi inn chung in, Codeless Phone le Wireless Phone hna bunh mi inn chung i, High Speed Internet hna bunh mi inn chung in, Gas le Electric hna bunh mi inn chung in, Refrigerator chung ah Sa phun phun le rawl phun phun chiah mi inn chung in, IPOT le Palm Set hna hmangnak ram hna in, Mighty $$$$ hmuhnak ram hhna in, duh sah te in kan philh cuahmah ko hna cang hi ta timi asi.
Asi kho lo… Asi kho lo….. Hi tin in cun asi kho hrim hrim lo. Ka kir than lai i, kan miphun unau hna sin ah, kan kaltak cang mi kan ram sining in chimh than aherh. Kan chimh lo ah cun, Tissue Paper voi khat te hmang lo hmanh ah zeitluk dah ahar timi hi an philh taktak ko cang lai. Cu lio bak ah cun, “Zeidah asi kho lo?” tiah kan nu nih arak ka au hnawh i, ka vun i thangh… Ummm… Ka mang pei asi hawi ko hi…
Upatnak he,
Salai Ngun Cung Lian
Indianapolis
--------------------------------------------------------
Hi cu sii cawngia a si.
Note: Dr. Andrew Ngun Cung Lian hi Smart phone te hne a chuah hlanpi ah khan E-group a simi Laiforum moderator dirhmun in Laimi caah a biapimi ca tampi a rak ttialtu a si. Atu ca hi amah ttialning tein zapi siaherhnak he ka tarmi a si. 2007 ah a rak ttial i nihin tiang ka chiahmi a si. Atu cu Kawlram ah an chungte in an um i ram caah rian a ttuan lio a si. Photo: CMSP/chinlandpost
Comments
Post a Comment