2016 Kum Ah Ralhrang Kut In 34676 An Thi



january 2016 i afghanistan ralhrang kut a tuarmi an si. foto: India.com

Ralhrang (terrorist) timi biafang cu 2001 kum hnu in biatak tein a hong lang. Cu hna lakah tu zarh Rakhine ram ah Rohingya pawl nih minung 70 leng an nawnmi hna kha ralhrang ti khawh an si. Kanmah Chinmi an thah ve ruangah ralhrang kut timi a si lo. Atu bantuk tukvelh, thahnawnnak he mibu cungah tuahsermi vialte hi ralhrang ah ruah khawh a si.

Tutan Rakhine kong he pehtlai in Myanmar cozah, Chin State cozah, Politicians le CHRO tibantuk hna zong nih hi bantuk cu mawhchiat ding a si i pumpak pakhat cio zong nih mawhchiat ding a si.

Hi ralhrang (terrorism) he pehtlai in ca tlawmpal ka ttialmi i theihtlei pakhat kan hrawmh hna lai. 11. Septerber 2001 kong i president Bush interview rel chih khawh a si.

Global Terrorism Database Nih Tihin Ripawt A Pek:
USA i University of Maryland nih hlathlainak a tuah i a hmuh khawhmi cu 2016 chung ah ralhrang kut/tuahsernak (terror attacks) in minung 35000 deng an thi ti a si. 2016 i Vawleipi huap in ralhrang kut kan tuar hi voi 13 488 a si i ka umnak Europe lawng ah voi 269 an ton. Minung 238 an thi i Vawleipi huap in 0.7% a si.


2016 i a thimi hnacheu nak tam, 55% cu MiddleEast le North-Africa ah a si. Mah hi hmun hna ahhin minung 19121 an thi tiah ni kum i a thimi ripawt ttial a si.

Ralhrang kut a tuarbik hi Iraq an si. 2016 i ralhrang kut in thimi tambik hmun hleikhat lakah hmun kua hi Iraq ah a cangmi a si. Cu ralhrang tuahsernak vialte cu IS nih an i coh dih. IS nih kan tuahmi a si, an ti. Islamic State kong ka rak ttialmi ah an tuahsernak zoh rel khawh a si. Iraq khuapi Bagdad i bazar/dawr thluan a lianhnak Karada timi hmun ah ralhrang kut in 382 an thi.

Relchih: Arab le Muslim huat cu miphun thleidan a si lo.

Europe, America le India ralhrang zong 2016 chung kha cu IS nih "kanmah kan si." an rak ti. IS nih hin ni kum lawng ah voi 1400 nak tlawm lo ralhrang an ser i minung 11700 nunnak a liam.

Asia ah cun Pakistan hi bomb-puah le ralhrang kut a turbik an rak si. Asia i 2016 ah ralhrang kut in a thimi 1100 hrawng an si. Africa ah cun Sahara, Nigeria le Somalia nih an tuar bik i cu ralhrang a sertu hna cu Boko Haram le al-Shabaab an si.

Ralhrang timi cu bomb puah lawng a si lo. Mibu lak i mi tam khawh chung tam thi hna seh tiah lainawnnak tuah, mawttaw zong in mi pah, nam zong in chunh, mibu lakah meithal kuan surter tibantuk le mi tlaihhram (kidnapp) te hna tiang hi a si.

Global Terrorism Database nih 1970 kum thawk in ralhrang tuahserhnak (terror-attack) Record a tuah i Vawleipi huap in ralhrang voi 170000 leng a um. Cu ralhrang lakah ah Bomb-puah in voi 83000, mibu lak i meithal le nam hmang in lainawn 18000 le tlaihhrem (kidnapp) 11000 hrawng a si.

Chirhchan: Global Terrorsim Database nih 45 year of Terrorism timi ripawt, NTB.

Comments