Caan Um Lio Ah Myanmar Cozah Nih Ser An i Hnawhmi Phung

foto: cnn
Union Solidarity and Development Party (USDP) nih phunghrampi cu kum 25 leng an tuahsernak vialte sualphawtnak in a khamh kho ding in phung (upadi) an rak ser. 2010 cozah thimnak ah NLD an rak nuar i fiang tein teinak an rak hmuh i kum nga chung Myanmar an uk, cu si lo zong ah thimnak tei ding an rak i ruahchan. 2015 zong kan tei ko lai, tiah kum nga chung an rianttuanmi hmang in an rak i zum ngai nain an hon sungh tikah cun Phunghrampi nih cun a ven rih hna nain an pawcawmnak an ruat tthan cang.

2015 cozah thimnak ah a sung cang i cozah i thlen hlan caan karlak a taangmi te hi kum nga chung Parliament ah a tthumi hna caah phung (upadi) sernak ah an hman cuahmah. Parliament in a chuak ding pawl caah a hlawk ding phung le chawlehnak (business contract) pawl he pehtlai in i phawtzamhnak an ngei i a biapi in Tuluk nih Sea Port sak a timhmi hi tlaih an duh. Cu bantuk pawl cu Cozah/parliament in an chuah hnu ah pawcawmnak le rian ah a phung ning in i tlaih an i tim.

Cu an sermi phung (upadi) pawl ah Parliament in a chuak ding Lawmakers/MP pawl Pension an ngeih khawh naking aa tel. A dang pakhat cu President in aa din cangmi (a ttuan balmi) pawl cu President an ttuan lio i an zungkhaan chung ah biachahnak an tuahmi le a dang an tuahsernak vialte kha biaceih ti lo in daihter ding le an nunnak vengtu (body guard) pek hna ding timi hi a si. Mah cucu Thein Sein ca lawng ah a tthami a si lo, a ralaimi president pawl ca zong ah a herhmi a si, tiah President aiawh biachim kho Ye Thut nih a chim.

President Thein Sein cozah nih chawleh pehtlaihnak (contract) pawl kha phung (upadi) sertu hna theihpinak a herh lo tiin le a kai thar ding cozah NLD le Suu Kyi hngalhpinak tello in an phawt. Thein Sein cozah nih mipi thimmi hruainak Ministry of Industry tang ah a ummi sehzung pali cu ralkap nih an tlaihmi Ministry of Defense ah an tthial. Mah hi thil vialte hi Ramkomh bu Kawlram ramkhel system ah kham le do a si rih lo.

March in cun cozah thar, parliament thar nih president thar an thim cang lai. Cozah lei nih cun hi ti an tuahmi hi a kai thar ding cozah ca zong ah a ttha ti lei in bia an chim nain Myanmar cozah Resource kong an ruah lo caah cozah thar caah phur a rit tuk lai. Khatlei in Parliament i cheuli cheu khat cu ralkap an si pinah a biapimi Ministry-post pawl kha an tlaih. Cu bantuk nawlngeihnak an ngeih tikah a min in Thein Sein cozah a dih lai nain ramkhel i chelh khawh nakding ah December ah khan Tuluk cozah ngeihmi CITIC company cu Contract an tuah i an iphawnak zong cu a si lai.

NLD chawlehnak lei hruaitu Han Thar Myint nih ralrin cu a pek hna; atu cozah nih an hnatlak ning paoh in Contract cu an tuah khawh kho, nain mah hi Projects nih zeibantuk thlennak dah a chuahpi khawh timi, cun kan ram caah zeidah a tthahnem timi cu thukpi in an ruah a herh tiah a chim.
CITIC cu Rakhine State i Sea Port kong ah a si. Tuluk nih Myanmar i aa timhmi chawlehnak hmun pathum chung i pakhat a si. Myanmar nih a ngeih hmasami Sea Port cu Bay of Bengal ah Tuluk nih a siipuazi caah a ttha tukmi Resource caah ah hman lai i India-rili chung chuak a hlawk vialte a laknak lai. CITIC contract cu Rakhine i pumpek rian ttuanmi nih an duh lo i ngolter an i zuam lai. Aruang cu CITIC nih an i tinhmi hi hngalh a si lo i bia an hal hna tikah CITIC lei in bialehnak le hi buainak kong ah zeihmanh chimrelnak an ngeih lo caah zumh an tlak lo caah a si.

Kawlram i Contract an pek ning lungtlinnak cu a tlawmte. KyaukPhyu zong ah fakpi in an buai. Cozah nih contract a pekmi hi ruahning nakin a tlawm, i atu an chuah hnik lei sang ah Lam sernak le Energy lei contract cu hnawh sahre in a hon pek hna. Contract an tuahmi cheukhat nih cozah thar caah tthathnemnak a pek hna ding zong a tampi, ramdang in Invest a tuahtu caah a ttha. Cucaah Han Thar Myint lila zongnih an duh paoh in an tuah khawh ko a ti salam hi a si kho. Upadi an sermi tu hi a biapi te lai.

Myanmar cozah leiba hi an ngaihthiam pah bu in a tam tuk rih. Parliament a tthumi paoh an chuah tikah Kyat million 5 cio hmuh ding an ti pinah Pension pek sihna seh timi cu miphun caah rianttuan a si khom lo. An hlawh hmanh tthumh piak awk an si lehlam. Kawlram mipi a tamdeuh cu kum khat ah dollar 400 hrawng hi an nunnak a si, ti a si.

Cucaah Suu Kyi nih President nun vengtu (body guard) kong cu fakpi in a doh nain Pension kong cu tampi a chim lo. Kan pension cu mi har kan hlut te lai, kan herh lo a ti salam. Body guard hi cozah phaisa tthiam hman ding a si. Cucu Suu Kyi nih a doh bu in march in cun a tthu ti lo ding Parliament nih an cohlan cangmi phung a si.


Comments