President Obama Hmuhmi Teinak Kawlram?


President Obama cu kum ruk chung USA president a ttuan cang i mi tampi nih an rak i ruahchanmi bantuk a si lo. Iraq ral an tuk hnu i a rawk tukmi USA chawlehnak a remh khawh ngai nain a tthanchoter kho taktak rih lo. Ramdang pehtlaihnak (International) kong ah a nemtuk an ti, amah nih rian a pekmi pawl CIA bawi le H. Clinton lila nih an uar tuk lo (cauk chuahmi ah an sawi veve). Republican nih pum huat in an huat, i an rem lo. A merican thinlung ah hmun a ngei ti lo, 2014 midterm elction ah Democrat cu teinak a hmuhpi kho hna lo. "Lo" lawngte in ka dihter, i Obama nih teinak a hmuhnak a hleiin ramdang kong ah zeidah a hlawhtlinnak a si?

Kawlram (Myanmar)!! USA president nih Kawlram thlennak (reform) hi ram leng i a hmuhmi teinak lianbik pakhat bantuk in aa ruah. Cucu ka zumhmi a si. Sihmanhsehlaw, tu zarh i Kawlram a tlawn tikah Kawlram hi aa ruahchanmi thlennak, kan i ruahchanmi le kan duhmi thlennak caah zeihmanh zumh awk a tlak rih lomi a mit bak in a va hmuh te lai ti khi chim hau lo a si.

2010 rampi thimnak nih kum 60 hrawng ralkap uknak le democracy tiin lam a rak tthen i a rang ngaiin rak ruahmi thlennak cu a tli cuahmahmi tlanglawng a von dir tthami bantuk in lampi ah a vaivuan cuahmah. Mah cu nih 2010 hlan Kawlram ah khan an kirpi tthan sual lai ti USA-congress le senate nih an phang ngaingai. Cucu Obama zong nih a phanmi a si i Nichuah Thlanglei Asia ram pawl tonnak kal pah ding in UN bawi Banki-Mon he an kal lai i Kawlram reform hi dir lo in rangdeuh in a kal khawh ding an thil ti khawhnak hman an i zuam te lai tiah ruahchan a si.

Obama nih atu bantuk in a phannak a ruang zong cu Kawlram thlennak hi ramdang politics kong ah a biapibik mi teinak pakhat bantuk in a pom caah a si, i thlennak caah a herhmi bawmh ding zong bia a rak kamh hna. Kawlram thlennak kan ti lengmangmi aa leet i a hlawhtlin lo a si ahcun ralkap uknak in Kawlram a chuahnak ah a bawmbiktu timi minthatnak pangpar tambik aa awihtu USA president caah belnang i thuh bantuk a si lai.

Cucaah tutan i Kawlram tlawn ding aa thawhmi hi a mithmai ivennak ding zong tampi aa tel, - asinain Kawlram thlennak cu a duh tuktu le a bawmtu a si hrimhrim ti cu kan el kho hnga lo.

Kan hnu ah CNC (Australia-Chin Media) nih Chinmi Minngei Kan Pale Biaruahnak tiin Kawlram lei in Australia a tlawngmi biaknak lei upa le caholh lei i biapi a simi upa hna an ton hna lio ah CNC nih voi tam ngaite "Kan ram/ Kawlram cu a ttha cang i" timi bia kha an nolh i an hman lengmang. Mah cucu Rev. Neelly Lai Uk (Kawlram) le Joel Ling (Kawlram) nih kan ram hi a ttha cang ti awk a tthat rih lo zia le, "Kawlram thlennak kong ah DEUH maw kan hman lai CANG dah, timi ruahdeuh a hau," a ti. Chinmi, a hleiin zeibantuk ruang a va si zong ah ramdang a peem/phanmi paoh nih cun kan ram a ttha cang tiah fawite in kan chim a si ahcun ruah awk ngaingai a um lai. Cu ti a chimtu hna cu mi zeidah an si hnga, i ziah a ttha an ti khawh hnga?
Naite a si khah, John Kerry cu Kawlram a tlawng le bia an hal: Kawlram aa thleng maw?
- Thlen ding hnga aa thleng maw, tiah maw? Aa thleng lo, aa thleng bak rih lo. Tuah ding tamtuk pei a um rih hi, a rak ti hna. A tlawn lio kha August a si, Kerry nih senator dirhmun in 1999 ah Kawlram a rak tlawn bal i cu lio he tahchun ahcun thlennak lei a karhlan tthadeuh ko, a ti (a biapeh hei chim bia.) - The New York Times ah rel...

Thlennak lam a karhlannak zoh tikah Suu Kyi daihnak laksawng petu le Kawlram thlennak caah fakpi in rian a ttuanmi cu Norway a si ve. Ramkhel thongtla tampi an chuah khawh nakding ah aa zuam takmi a si pinah parliament ah Suu Kyi luh khawh nakding ah a thiltikhawhnak a hmang bakmi hi Norway a si ve fawn (Norway ah Thein Sein tlawn lio siseh a hnu zong ah an chim hnawh pengmi a si.). Telenor company pinah tinbawsi company te hna an luhpi i tthanchonak le remhnak ding ah an i tel. Mah cucu Norway siangngakchia hna nih Kawlram aa thlen rih bak lo ning le thlennak an duh taktak lo ning an va hmuhning te an ttial, Norway holh in rel duhmi caah "Still Krav i Myanmar"...


Kawlram hi a ttha taktak maw? 
Nai zarh ah Suu Kyi nih tihin a ti: Kawlram thlennak hi nitlak lei ram pawl nih a tluang tuk, a ttha tuk tiah a tthalei in nan hmuhmi hi a si dih hrimhrim lo. Ttha tein an hlathlai a si ahcun tu kum thawkte khan thlennak lamthluan cu a dir/ a kal ti lo, ti a si ko. - Kawlram journalist pakhat an thah timi kong le a dang journalist pawl an tlirhkhonh hna ning, cun Laimi media zong an ngolter hna ning pawl zong hi thlennak a si lo zia a langhtertu ah an chiah.

Cu bantuk in Kawlram a cuantu tampi hna nih thlennak hi aa ngol ko hi teh, an ti cio. Chinmi chung in Kawlram daihnak le thlennak kong ah aa teltum le a ngiathlaitu cheukhat zong nih aa thleng lo an ti:
  • Muslim le Buddhist kar buainak an ngol lo, Rohingya cu umnak ngei lo in thong tamtuk an vai (Mah hi USA lawng si loin Europe zong nih an buaipimi hna a si. Malay hna ahcun Rohingya nih Kawlmi an thah tuk hna tiah Vic. Khen Sang nih a facebook a ttial.)
  • Kawlram buainak taktak a simi a muru cu Tlangcungmi hi kan si, i hriamtlai phu hna he nihin tiang daihnak an ser kho lo. Hruaitu hna cabuai ah rawlthaw le vei an hunh hna lio ah heh tiah a taangmi an rak kah hna. 
  • Tu kum chung ah Daihnak kong iton a tamtuk mi dah tilo, zei thlennak (reform) hmanh a thar a um lo. 
  • 2015 election cu kum khat lawng aa duh cang i a dikmi thimnak a si lai lo ding zumh a si chin lengmang. Cucu nihin i kan theihmi thawngpang hna siseh MP i thimning le Suu Kyi an hnon ning kong ah zaa a longmi thimnak a si lai lo, timi lunghrinh lo awk a ttha lo. 
UN bawi nih tutan i Kawlram a tlawn tikah hin fakpi in a aupi dingmi cu Rohingya kong hi a si lai ee, an ti. Miphun tampi aa cawhmi Kawlram politics tthanchonak kong zong a chim chih te lai. 
Vawleicung mi tampi nih Suu Kyi cu Rohingya kong ah a kaa pit, tiah an sawisel. Biaknak phung thar kong zong ah a holh lo, an ti. Cu lio ah President Obama nih tutan ah Rohingya kong a chim sual lai ti a phangmi an tampi ve, i a chim sual ahcun duhlonak kan langh lai, a timi zong an um ti a si. 

Mizzima nih a ttialning ah Obama hi Suu Kyi he an i ton tikah Kawlram cozah lutlai atamdeuh cu itel te dawh an si lo, a dang veve in ton an timh rua. Mah ti a si ahcun Obama nih Suu Kyi le TheinSein pinah Ralkap lutlai hmun khat ah a ton khawh hna lai lo caah a hlawhtling lomi khualtlawn pakhat bantuk ah ruah piak khawh a si te hnga.

President Obama nih Thein Sein le ralkap bawi hna a ton hna tikah a tlirhkhonh hna in a hrocer hna lai maw, a siloah a nemnak indah nan i thlen zokzok a hau, a hei ti te hna hnga? Atu hi a donghnak bik Kawlram a tlawn a si cang ko lai tiah ka ruah, i ram dang kong i a rianttuannak ah hlawh a tlingbik tiah a ruahmi Kawlram thlennak hi amah cungah aa hngat lai lo nain tutan ahhin tampi cu bawmtu a si ko lai tiah ka zumh. Suu Kyi a chim bang thlennak lamthluan cu a hon nuar ngaingai, nain hlannak in a zalongdeuh cangmi Kawlram pi hnu i kirpi tthan cu a har ko lai. Obama president in aa dinh hlan balte ah kan duhmi thlennak taktak kan hmu kho te hnga maw? 
----------

Photo: Reutes/NTBscanpix

Comments

  1. Na tialmi rel a nuam ngai na hmuh ning le na ruah ning tete zong na telh chih ii a tha khun. Amah bel a cunglei ii hmanthlak khi chimrel le hrilhfiah chap awk um ti lo maw a phun dang ngai ib ka hmuh

    ReplyDelete
    Replies
    1. Hmanthlak hi "The kiss of Judas" bantuk kha si ko rua hih, a kan kiss le a kan leirawi ti awk in

      Delete

Post a Comment