Kan Hnu Kum Hra Chung I Nobel Daihnak Laksawng Hmumi Hna

Nobel Peace Prize (Lai: Nobel Daihnak Laksawng) cu Vawleicung ah an sunlawih bik le min a ngeibik upatpeknak laksawng a si tiah ruah cio a si. Alfred Nobel nih a sermi thil in raltuknak le idonak a chuahmi a duh ti lo caah a phaisa vialte cu a chungle hmanh pe lo in Vawleicung daihnak a ser khotu, ser aa zuammi le Vawleipi caah tthatnak a tuahtu hna laksawng pek ding in ro a vuih tami a si.

Nobel Laksawng kong hi kahin kan ttialmi a tam ngai, rel khawh a si.

Kum 100 leng an pek cang i Economics Sciences lawng hi tu kum in avoi 50nak a si lai. A biapi in an rak pekmi Nobel laksawng hna cu: Peace prize, Physics, Chemistry, Physiology or Medicine, Literature hi an rak si. Pi Suu Kyi nih Nobel prize in Literature hi hmuh ka rak duhmi a si, a ti nain ralthawhnak in si lo in daite in Ralkap cozah a domi ruangah daihnak laksawng tu 1993 ah an rak pek.

October 5. ah 2018 daihnak laksawn a hmumi kan theih te lai. Cu hlan kum 10 i Nobel daihnak laksawng a hmumi hna cu:

2008 Martti Ahtisaari: "Kum sawmthum leng a si khawh chung in Vawleicung hmun kip le ramkipfonh buainak daihter aa zuammi le a rianttuannak caah" an pek.

2009 Barack Obama: "Diplomacy hmang in ramkipfonh (international) pehtlaihnak tthawnter aa zaummi le thleidannak um lo in minung ca a rianttuannak" caah an pek.

2010 Liu Xiaobo: Suu Kyi bantuk in a si, "Tuluk ram ah minung covo a um khawh nakding caah daihnak tein Communist cozah kum tampi a domi bawmhnak caah" an pekmi a si. Laksawng a la kho lo, thonginn ah a thi. Mah hi an pek ruang ah Tuluk le Norway pehtlaihnak zong a rak rawk.

2011 Leymah Gbowee, Ellen Johnson-Sirleaf le Tawakkul Karman: "Nu pawl himnak caah le remdaihnak sernak ding daihnak in an rianttuannak caah" an pek hna.

2012 European Union: "Mah hi Union nih kum sawmruk chung Europe ah minung covo, democracy, i theihthiamnak le daihnak caah a lamkip in aa tel, a ttuan" tiah an pek.

2013 OPCW: Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons "Vawleicung ah Chemical hriamnam a um ti lonak ding ah rian a ttuanmi" tiah an pek. Chemical hriamnam hi ttih a nung tukmi a si, Syria ah an hman. Saddam Hussein nih a rak hman. A ngeimi ram zong an um caah an hrawh ding rian a ttuanmi an si.

2014 Kailash Satyarthi le Malala Yousafzai: "Mino le ngakchia namnehnak an domi ruang ah le ngakchia vialte nih sianginn kainak nawl an ngei timi an dirpimi" caah an pek hna. Malala nih "Politik hi ka duhmi a si lo," tiah a chim. Suu Kyi cu Rohingya kong ah a sawi.

2015 Tunisian National Dialogue Quartet: "2011 i JasminRevolution liopi ah Tunisia i remdaihnak le democracy tungdirhnak ah bawmtu a si" tiah an pek. Mah dialogue nih Tunisia daihnak a ser tiah ruah a si.

2016 Juan Manuel Santos: "Kum 50 leng ramchung ral a daih khawh nakding a rianttuannak," caah an pek. Hi Colombia ramchung ral nih mi 220000 nunnak a lak i ralzam ah mi tamtuk a ser cang. Juan M. Santos hi cozah (president) a si i amah lawng si loin tapung zong pek ve awk an si tiah a ruatmi an rak tam ngai.

2017 ICAN: International Campaign to Abolish Nuclear Weapons hi "Atom /Nuclear hriamnam nih a chuahpimi rawhrawlnak le minung cimihnak zeitluk indah a fah timi kan theih cang caah Atomhriamnam kan ser ti lonak ding le kan hrawh khawh nakding caah biapi tuk in rian a ttuanmi an si," tiah an pek hna.

President Trump Nih A Kalnak Paoh Ah Aa Kenmi Nuclear Bomb Button kong
2017 in 2018 chung vialte Kim Jung-un le Donald Trump nih Atom hriam hman ding in an i tlirhkhonhnak vialte cu a hung dai ngai cang. Asinain zeitik paoh ah a hmang kho an si rih. Atu ah Vawleicung ramkipfonh chawlehnak phung buar in USA nih ramkip chawlehnak ral a thawhpi hna. Amah nawlngeihnak le tthawnnak lawng zoh in kapkhat lei hoih in Vawleicung hi kalpi le hruai a si caah a umkalnak paoh in aa kenmi Nuclear-button cu a hmeh khawh tthiam ko. A lung tluanh hau????

Comments