Chin Miphun Ni Ah Khuang Cawi Hi CND Zeirel Lo A Si

1948 feb. 20 ah Lairam i Ramuk Bawi pawl itonnak (National Conference) an rak ngei i zei ko dah an tuah hnga tiah, ramuk bawi uknak phung a simi ro bantuk in bawi phun chung nih a pa in, a fa ah i chanhmi uknak hi kan hrawh lai tiah an lung a rak tling. Hi kong ah biafak a simi “Sal” hi an hmang lo nain Sal a rak ngeimi zong nih sal luatnak rak pek a si i Sal le bawi thleidannak um ti hlah seh ti lungput pical taktak in biachahnak an rak tuah i nihin ah Lairam ah Sal an um ti lo. Hmailei zong ah sal bantuk in rian a ttuanmi, rian a fialmi an um ahcun kan kilkamh hna awk kan rian liantuk a si. 

Ramkomh Bu Kawlram ah uknak phun hnih a hun i thleng i cu cozah nih cun Chin National Day hi an huat tuk caah "Culture day asiloah Chin State Day" in hmanter a rak si. Cu Culture Day nih a chuahpimi thlaici hi nihin tiang Laimi thinlung le thluak ah a nung rih timi cu Chin Miphun Ni ah khuang hna kan cawiter hna, kan nunphung le thuamthil hmuhsak nak hna kan tuah rihmi hi a si. MP le Bawi pawl hmaihngalnak ni le khua a si lo ti hngal lo in Bawi le rank-sang pawl cawisannak ni ko khi an si ter. Mipi nih heh tiah zanghlei an cawi i cozah rianttuanmi zong an re a thei. Feb 20. hi Chinmi zalen ni a si ti theih ding a si. 

Kan miphun ni hi rampi cozah nih a phunphun in a rak kham, a rak hrawh, a rak doh nain a tei kho lo. Hi a rak doh ruang tu ah Chinmi aa tthen tukmi hi a kan funtomter khawh lehlam. Nihin tiang kan thinlung ah a thi lo. Asinain kan miphun ni hi mirang le kawl kut in kan luat ni zong a si lo, i phunghram kan ngeih ni zong a si lo, nain kan ram ah zauk phung a simi mipi thimmi cozah/uktu nih ukmi ram si ding kan lungtlin ni a si timi hi kan philh lo awk a si. Siangpahrang uknak bantuk a simi uknak in kan i hlihphuah kan lawmhmi a si. Hohmanh kan i khat ko, bawi phun, sal phun ti um lo in miphun khat le ram pakhat ah khua a sa tti mi kan si kan ti ni a si. 

Nunphung Ni zong a si lo. Chin State Day zong a si lo.

Cucaah kan miphun ni ah hin i lawm u sih. Ding u sih, ei u sih, lam ko u sih law hlasa ko u sih. Ziah tiah ahcun siangpahrang bantuk uknak a simi Bawiphun uknak in kan luat ni pei a si cu, bawiphun le chiaphun um lo in miphun khat sinak kan ngeih ni a si. I nuam ko hna u sih. 

Khuangcawi hi Laimi kan tuanbia zoh tikah a chan sau rih lo nain an sunhsak tukmi puai a si. Sihmanhsehlaw, Laimi paoh nih tuah khawhmi a si lo. Sunpar langhnak caah an hmanmi a si. Mirum, bawiphun lawnglawng nih an tuahmi a si i Khuang an cawi tikah an ngeihchiah hmanh a dih phah tawn. Bawite Bawi rih lomi nih Khuang an cawi ballo, i phung ning kan zoh ahcun bawiphun lawng nih tuah mi a si tikah Chia le Bawi kar i dannak a lang. Khuang an cawi tikah an cawimi nu/pa nih a cung in phaisa a vorh tawnmi i a tang ah mipi nih an i cuh tawnmi zong hi Bawi sunparnak an langhtermi a si. 

Khuangcawi hi kan nunphung a si lo ti khawh a si. Zapi nih tuah khawhmi a si lo caah. Asinain kan miphun lakah tuah tawnmi le sunhsakmi puai pakhat a si caah thlau lo ding cu kan rian a si. Cucaah Khuangcawi puai hi kan thlau lo nakding ah cun an rak tuah tawnning tein ningcang te le a phunning te in kan tuah a herhmi a si. A min sasawh in tuah awk kan si lo. Laimi nih kan ngeihmi Tho puai hna hi a zarhzarh in tuah awk kan si, i thi Tho ahhin kan nunphung he aa pehtlaihmi puai vialte kemh chih dih khawh a si. Cozah zong nih a tuah a herhmi a si lo, zatlang le khuami cio nih tuah khawhmi a si. Culture and Harvest Festival tiah zarh khat hna i hmang sehlaw, Tourist le khual sin in siseh a lamkip in kan miphun chawlehnak tiang a bawmtu a si kho ding a si. 

Atu cu a hmun lo, a caan lo pi a simi Bawiphun uknak in zauk phung ah kan thlen ni, Bawi le Chia kan idang lo kan ti ni Lai Miphun Ni ah Khuang nan cawi, Bawi nan lal. Tho zong Chin Kum Thar nan ti a zeihuaha lo ah caan nan hman. Ningcang lo le mumal ngei lo in khua nan kan sakpi lengmang rihmi hi cu a poi ngaingai ko. Kan miphun ni hi Khuangcawi puai a si lo, zapi puai a si. Zapi ni a si. Zapi ta a si. Committee zong nih mah bantuk hi ruah awk a si lo, CND hman nan fian lo cun tuah lo awk nan si ko. Zapi ni hi CND Committee le bu pakhat hnih, khuami hei ti men nih duh paoh in nan sawksam kho lo ti hi hngal zungzal ko uh. 

Lai miphun ni cu zapi ni a si caah Khuangcawi ding hrimhrim a si lo. Cakei fim zong tuah ding a si lo. Atu cu Committee nih ceihkhan a va si lo i pumpak bak nih khuang kan cawi ko lai ti le bang ahcun nan ngamh vevek, CND a rami vialte rawl dang hna uh, ni hnih tel peh u ca, nain committee nih mah bantuk nan khaanmi hi cu CND zei nan rel lo bia a si. Culture Day le Chin State Day a kan tuahtertu Ne Win, U Nu le Than Shwe reng lo. Mah hngalh lo a si.

Hmanthlak: 2016 CND i khuang cawimi Gloria (ramleng chinmi website)