Ralkap Thazang Lawng Si Lo In, Politics Zong In Islamism Doh A Herh


Vawleicung ralzam hna lakah a tamdeuh cu Khrihfa an si. Khrifa hi an umnak ram ah biaknak zalennak an ngeih lo ruangah ralzam a cangmi an tamdeuh fawn. Khrihfa ram a rak simi hna, atu zong ah Khrihfa man (value) a thlau rih lomi ram pawl nih innka an onh hna i an lak hna. Ralzam hna lakah Islam biaknak a biami Muslim pawl nunphung le sining hi Khrihfa ram pawl le ralzam a latu ram he a rak i dang tuk i nihin ahcun ralzam ciocio ah Muslim pawl nih nitlak lei le Khrihfa man hna an hnawh cang.

USA le Nitlak lei ram pawl nih Muslim an politics an i fiang chin lengmang i ralzam dirhmun in an lak cangmi hna hi an covo rengh i ralzam lak chap lo ding an i zuam chin lengmang. Cucu a luancia kum khat chung i Europe le USA thimnak nih fiangte in a kan chimhmi a si. Germany hna kha Angela Merkel nih a tei nain ralzam duh lomi party (neo-nazism) ruah lopi in an tthawng tuk kha mu. 

Leicung Kum Nobik Ramhruaitu:

Austria cozah thimnak a teitu People's Party, Kurz (kan hnu cozah ah ForeignMinister a rak si) le US Secretary of state J. Kerry. foto: Aljazeera

Tuni i Austria ah teinak a hmumi Conservative (People's Party) hruaitu thar Sebastian Kurz (Kum 31 lawng a si i Leicung ram hruaitu hna lakah a nobik a si lai.) zong hi ralzam, a hleiin Turkey in a lutmi pawl kham le lak lo ding biatak tein a aupi tikah an ram mipi nih vote tampi an pek. An khualipi sianginn cheukhat ah cun Austrian (an rammi) nakin muslim siangngakchia an tamdeuh cang, i an phunghram nih a runvenmi Mosque (islam biakinn), muslim chawlehnak, mucu sianginn a tam tuk cang i an thin a phang cang. Cucaah si lai, tutan Austria thimnak ah a biapibik biatung cu ralzam le muslim kong a si. 

Scandinavian politics aa thleng ngai: 
Sweden ah Muslim an tthawng ngaingai. Zeitluk a si cu hngalh a si lo nain Denmark le Norway nih anmah dirhmun khi kan phan lai ti an phang chin lengmang. Vawleicung ah minung covo kong i a aw thangbik a simi Norway zong tu kum September i thimnak an tuah ah ramdang mi a rem lo tiah ruahmi Party nih an tei tthan i an peh lai. UN nih a phawtmi hna ralzam a zat nakin tlawmdeuh lak ding an i tim, i Norway chung Muslim pawl cawlcanghnak tampi rengh le bawmhnak an pek tawnmi hna tthumh chin lengmang ding phun an si. Muslim pawl an ifuntom biknak a simi Islamsk Råd timi cu kum khat ah 1.3 million kroner an rak bawmh tawn hna i atu cozah nih cun bawmh ti lo ding in an ngol. 

Denmark ralzam politics hi tampi kan i cawn cang lai an ti. Rammi sinak le covo an tin hnga ding cu an tin lai nain, ralzam le mipem pawl nih cu hlan bantuk fawi tein zeihmanh tinco a si ti lai lo tinak a si. Asylum sawk cu a har chinchin cang lai, a Term khatnak an ttuan lio hmanh ah Norway ah Muslim ram pawl nih Asylum an rak sok ngam ti lo ti a si. 

USA nih Radical Islamist pawl lawng ral ah a ruah hna ding a si lo, tiah Terrorism and National Security Analysis Expert a simi Robin Simcox nih a chim. The Heritage Foundation, ah a ttuanmi a si i Non-violent Political Islamism timi Egypt i Muslim Brotherhood bantuk pawl zong Violent Islamists of al-Qaeda, ISIS and the Salafi-jihadi pawl bantuk in zoh hna awk an si a ti. 

A tawinak in Robin nih cuti a chimnak a ruang phunthum cu:

Pakhatnak ah Non-violent and violent Islamists an kalpimi politics hi aa khat. An pahnih in Islam cu zumhnak lawng a si lo tiah an pom i hi biaknak nih hin minung nunnak zeizongte ah lamkaltu a si ti an dirpi. An phu hnih in IS nih an dirpimi Sharia Laws (islam law) cu biaceihnak sangbik siseh ti an duh veve. An i dannak cu Robin nih a chimning ah pakhat lawng a um i cucu: IS le a dang Jihadist pawl nih cun ral/hrimnam (violent) hmang in cu an duhmi tlinter an i zuam, asinain politics Islamists nih cun a dang an hman ve a ti. Egypt i Brotherhood nih 2010 i an President an thlaak hnu in ram an hruai i a ttha ngaimi cu an lo nain an ram Khrihfa pawl nih zalennak an hmu hlei lo. An phu hnih ning in an umnak ram kip ah Muslim sinak fek tein a dir khawhnak ding ahcun biaknak le miphun dang kha zeihmanh ah an rel hna lo. 

Pahnihnak cu Politics Islamists hi ral bantuk in kan ruah hna thawng in kan hawi an si ti zong ah kan palh lai lo, a ti. Robin nih a chim duhmi cu nitlak lei ram pawl nih zatlang "Moderate" muslim pawl hi hriamnam tlaih le ralhrang sinak in kan kham khawh hna lai, i lamding ah kan hruai khawh hna lai tiah chunmang kan manh. Pakhat cu Politics Islamists hi Violent-islamists dohnak dingah vampang bantuk in hman kan timhmi hi a si awk si ti lo, tiah a ruah. Muslim Brotherhood pawl hi atu Trump Admin. nih naite ah an ton hna, i Obama cozah zong nih an rak ton hna. Mah bantuk hi a si awk a si ti lo, Politics Islamists zong hi a erh in erh hna i zapi hmai ah biaruah le chawnhbiak ding an si lo. An dirpimi ruahnak, a duhmi ukning phung le an zumhnak tu hi fiang tein an theih khawh ding phuan ding a si, tiah Robin nih a chim. 

Pathumnak, Europe le USA, Australia tibantuk pawl ah Islamist Politics thazang an tthawn i a karh chin lengmangmi hi USA nih a zoh sawh i hi Politics Islamists donak ah a bawmh hna lo a si ahcun hi ral cu tei a har ngaingai lai tiah Robin nih a chim. USA nih ralhrang islamist hi ralkap thazang in a do, a tuk nain politics in a tei ttung lo a si ahcun a rauh hlan ah harnak a tong kho. Aruang cu a tthan ning a rang tukmi Islamists politics hi an umnak ram ah thazang a tthawn tikah cun cozah ah siseh mipi lakah an nawlngeihnak a san lai caah USA cawlcanghnak a kham khotu ah an i chuah lai caah a si. 

Robin Simcox nih a cabia donghnak ah Violent-islamism cu USA caah ral lianbik a si i mah hi a hram phelh khawh ding cu pakhatnak a hmuitinh a si awk a si, a ti. A cung lei kan chim bantuk a donghnak ah cun USA a ral taktak cu Islamism hi a si ko tiah a ruah. 

A cunglei ka chim cang bantuk in Europe zong NATO hmang in siseh an ram cio nih Islamist-ralhrang donak ah an i tel, i an ram cio i a ummi Muslim ral an i veng kho tuk ti hna lo. Cucaah cozah thimnak ah nihin ahcun ralzam le islam kong hi biapi an si cang. Hriamnam in si loin politics in doh hna, hnon hna, pheo hna le rengh hna ding a si ti an i fiang. 

Cu lio ah Rohingya aa timi Bangali pawl kong hi a rak linsa ve. A cung cabia rel i zeitindah khua kan ruah cio ning a si lai timi pumpak cio i hal ding ah ka hi cabia ka hon ttialmi a si. Nan hawile Share ve hna u law, Kai lawm. 

Comments