Islamists Nih An Tlaihhremmi Myanmar

Myanmar timi Ramkomh bu Kawlram ah caan sau ngai khua a sa cangmi Bangali (Rohingya) pawl cu ralzam dirhmun in an ram a simi Bangladesh ah an kir i cu kong nih thawngca le Tv hmai a khahter. Aung San Suu Kyi le cozah cu UN le vawleipi nih biafak fak in an hlih hna, i Kawlram ralkap kut a tuarmi Bangali pawl teminnak cu "Genocide" in "Ethnic cleansing" tibantuk bia hna cu an hman.

Aung San Suu Kyi cu Norwegian Nobel Committee nih nai i 2017 Nobel Peace Prize hmuhmi thawng an thanh ni ah inn-thong an thlaak. Chim duhmi cu Nobel Committee zung i Suu Kyi hmanthlak le roca pawl kha innkhaan pakhat ah an khumh i "Ethnic Cleansing" hi a dih hlan lo kan chuah lai lo ti a si. Oxford zong nih a hmanthlak an fim tthan. Bangali pawl ruangah Peace Prize an rak pekmi hna a lo, i upat le mintthatnak an pekmi pawl zong a lo ngai. Bangali kong i an sawisel le mawh an phurhmi hi a taktak ah Suu Kyi le Myanmar caah thil fawi a si maw?

Mohishin Habib hi Bangladesh cattial thiam a si i The Daily Asian ah Chief Editor le Journalist a si. Myanmar buainak kong hi thil fate a si lo tiah a chim. Ralkap kut ah thi tampi aa neh i ttuanvo a ngeimi an si nain Rakhine i Islamists Ralhrang pawl hrimhrim zong ttuanvo a ngeimi an si tiah a pom. American Think Tank Gatestone Institute nih a cabia an chuahmi pakhat ah Aung San Suu Kyi nih atu buainak kong hi Ralhrang pawl ruangah a si a timi cu a pom piak. Ralzam dirhmun in harnak a tuarmi mibu hi ralkap le Islamist ralhrang kar ah aa tenhmi an si tiah a ttial.

Mohshin Habib nih: "Suu Kyi nih Bangali (rohingya) vialte hi ralhrang a ti hna lo. Hriamnam i tlaih in mibu lakah a vakmi, thintan, nam le bom in a miphun lila le Buddish pawl pinah an lam a dawntu a simi Hindu siseh miphun dang vialte a that i a nawngtu pawl kha ralhrang a ti hna. Cu ralhrang hna nih cun ramri palek le ralkap an thah hna ruangah Rakhine ah atu bantuk in a buai hi a si. Ralzam hna hi anmah miphun ralhrang hna sin in a zaammi an si. Cucaah International nih thil dik le sining ttha tein an zoh hnu ah mawhchiat ding kha mawhchiat awk an si." tiah 1999 in 2002 tiang US Embassy in Myanmar a rak hruaitu Patricia Clapp a chimmi bia cu biakilh ah a hman.


Rakhine kong hi a biapi in zoh dingmi, a hleiin ralhrang kut kan fian khawhnak ding ah cun ARSA hi a si. 2012 ah an rak dirh i an hruaitu cu Harakah Al-Yaqin a si tiah Mohshin nih cun a ttial. An bu hruaitu bik cu Attaullah Abu Ammar Junnani (Ata Ullah ti zong in an auh) hi Pakistan i Karachi timi khua ah a rak chuak i a pa cu Bangali-mipeem a rak si ve. Saudi-Arabia i Mecca ah a tthangmi a si i cuka ah cun Islam biaknak ah aa rak pe ngaimi a si. Kawlram cozah nih an chimning ah Ata Ullah hi Pakistan i Taliban tapung sinah a rak um i tapung thawh a rak cawng. Mohshin Hahib nih a zumhmi cu Ata Ullah hi atu Vawleicung hmun kip i Islamist ralhrang pawl nih an hmanmi thil tining pawl a hman ve.

Myanmar, India le Bangladesh nih atu kan tonmi ralzam dirhmun ruangah an ram cio himnak kong hi thin i domh lo awk a ttha lo, a hleiin tlangcungmi hriamtlai pawl he daihnak a tuah cuahmahmi le democracy lam zawh aa thawk chommi Myanmar caah dawntu taktak a si. Nihin i kan ton cuahmahmi Bangali pawl ramri ah an taanmi hi Ata Ullah saduhthah a tlinnak, ralhrang aa rawih khawh caan le mi thluak a ttawl ding a caan tthat lio a si. ARSA an hruaitu pakhat a thih zong ah hmun dang Islamist ralhrang he pehtlaihnak an ngeih cang caah an i hrim tthan lai.

Rohingya aa timi Bangali pawl hi Kawlram mi an si lo timi cu al khawh a si hnga lo. Cun zeitluk indah ttih an nun, a lamkip in zoh ulaw hmailei ram le miphun caah tthatnak nakin chiatnak an sideuh. Cucu Kawlrammi kan ifian tuk cang tikah cun Suu Kyi zong bia tampi a chim kho lo, a aukanh ngam taktak hna lo. A mawh fawn lo. Aruang cu Suu Kyi hi hlan bantuk in Democracy le covo caah a aumi (activist) sasawh si ti lo in, Ram le miphun caah nawlngeihnak aa cuh vemi Politician( nan-nganyee tama) a si cang tiah Nehginpao Kipgen, director for Center for Southeast Asia Studies at Jindal School of International Affairs in Haryana, India nih fiang tein a chim.

2020 ah Cozah thimnak a um tthan lai. Mah hi ralkap nih tei an i zuam ding a fiang i hi an tei khawhnak ding ahcun Suu Kyi thluk a herh. Atu Rakhine buainak a daih hmanh ah ralhrang hi an chuah tthan i 2020 thimnak ah a biapi i ceihmi le buaipimi an si te sual ahcun General Ming Aung Hlaing le ralkap caah kheng chung sa bantuk a si lai, i Kawlram mipi le Suu Kyi cu kan sung lai.

International siseh Online Chinmi zong nih fiangte in kan hmuh khawh ahcun NLD cozah le Suu Kyi lawng hi mawhchiat ding a si hnga lo. Ralzam an tuarnak le an teminmi hi ngaihchia le zangfak tuk a si ko. Sihmanhsehlaw, hmailei caan cuanh in le kaudeuh in zoh ahcun minung covo ca siseh, Kawlram le international i kan ral taktak cu ralhrang hi an si. Cu ralhrang cu Islam biaknak a biami chung in an chuak deuh ko.

Cu a si caah Suu Kyi le cozah hi caan pe rih hna usih. Rakhine le Kawlram caah a tthabik, a dikmi le nawlngeihnak tangah aa ruangmi covo hmuh khawhnak ding hi Suu Kyi nih a duh i a cohlanmi a si ko tiah Moshin Habib nih cabia a donghter.

#Tlingte in Gatestone Institute ah relchap

Comments