Chin Khrifa Politik


Rev. Dr. Chum Awi (USA) nih Global Chin Christian Federation (GCCF) hi Chinmi Khrifabu hna nih sermi lakah a lianbik a siloah a huapmi a kaudeuh tiah CBC-Myanmar GS nih CBC hi a nganbik a si tiah an biakinn i a chimmi cu a hon leh (Ref: August 29. Laiforum). Cu he pehtlai in careltu biaruah kan duh hna. [Khrihfa le Khrifa ka cawh pah lai.]

Germany ram hruaitu Angela Merkel hi tutan thimnak zong ah teitu a si lai tiah an ruah. 2005 in nihin tiang Chancellor of Germany (ram hruaitu lutlai) a ttuan cang. An duh lo cemnak a ruang pakhat te a um i cucu an Ralzaam tamtuk a hlawm lengmangmi hna hi a si. Zeidang ah cun amah chan kum 11 chung ah Germany cu a lamkip in tamtuk a tthangcho, i nihin ram kip ah uktu an thlen hna lio ah anih cu an ram media nih a chiatnak chim awk an ngeihmi ralzam-kong lawng a si. Cu hmanh cu Europe ah ralzam (muslim deuh) pawl ram chung ah an tlumtlak khawh ding, nunphung an i hrawm khawh ding le a dangdang an tthanchonak ding ah rangbik in a ser khomi cu Merkel le a party an si tiah naite an ram thawngca lianbik nih an ttial.

Angela Merkel party cu Christian Democratic Union ti a si. Merkel nih a ttuan chung ah mihar le ralzam cung ah a si khawh chung khua a ruat peng. European Union zong voi tampi a tluk hnik nain amah nih an dirkamh khawh peng hna. Harnak tampi lakah Khrihfa tlaihtleng le a muru a nunpi khawh ko rua tiah voi tampi ka ruat.

Relchih: Khrih Thattu Ah Nai Tel Maw?

Vawleicung ram tampi ah Christian Political Party a um. Muslim ram kan timi Indonesia hmanh ah Indonesian Christian Domocratic Party a um ko. European Christian Political cawlcanghnak hna hi Khrifami caah Democracy, covo le Khrifa sinak dirkamhnak/ runvennak caah an tuah hna ti hmuh khawh a si. Nihin kannih Norway zong ah Khrifa Party nih Myanmar in a rami Khrifa pawl dawt tlak lo an kan dawt. Atu i Suu Kyi a dirkamhtu cu Khrihfa party i Prime Minister (kan phakka a rak ttuanmi, Chinmi tam ngai amah chan ah an kan lak.) Bondevik a si.

Dr. Chum Awi bia he zeidah pehtlaihnak a ngeih?

Kan phaknak paoh ah biakinn kan ngeih lo hmanhah pumhnak kan ngei. Kan minung zat deng in kan ngei. Bu i tthen cu mah le umnak sining hoih in i tthen zong a tampi khawh caah fakpi in ruah awk a um lo. Sihmanhsehlaw, zeiruang ahdah miphun pakhat kan sinak ah kan i fonh khawh lo? Kan holh ruang ah ti khawh a si men lai. A si kun ah zeiruangahdah Khrifa kan sinak aa khatmi Pathian kan biaknak ahhin kan i fonh khawh hlei lo? Cozah politik le biaknak cu kan dan/tthen awk a si a timi biaknak hruaitu an tampi. Asinain an hruaimi bu le a biaknak chung ah cun mah ttangka hui in politik a tuahmi an tam tuk, an i theih ko.

Kan umnak ram cio ah kan biaknak ah politikk kan tuah tuk cio hna. Khrifa man (Christian value) kan ruah ruang bu kan dirhmi a si maw? Kan miphun hi Pathian thimmi miphun a si ruangah dah bu hi dirh kan i zuam cio? Ka biahalnak cu vial siseh law, ka saduhthah ah van lut ning.

Chinmi nih biaknak (Khrifa) bu kan dirh tikah Chin min tel in kan dirhmi a tamdeuh, nain Chinmi huap in cu bu cu kan kalpi kho hna lo. Khrihfa min in bu kan dirh hna nain kan miphun chung lila a simi Khrifa pawl hmanh kan kom kho hna lo, i anmah he bu khat ah i fonh kan duh lo. Kan biakmi nakin kan bu a lianhdeuh ding, thawhlawm a tamdeuh ding, 1/10 a tamdeuh ding, Chairman si khawhnak ding, Churh pastor si khawhnak (cu hmanh ah Senior pastor ti duh rih.) te hna le hlawh tamte hna kan duhdeuh hna. [Mah hi research tuahmi cu a si lo nain theih khawh vial chung a si.]

Vawleicung Bible sianginn tthabik bik timi pawl ah PhD. hna a dihmi, Pathian rian hna nun chung a ttuanmi le Evangelist hna nih thil fa tete ah an buaituk tikah thil pipa taktak Pathian nih a khinhmi hna an tuah kho tawn lo. Nang bu, kei bu tiah Pastor nih an ti, Evan. pakhat le pakhat nih an kalnak kip ah a nih cu tikhan, cu tin an i ti. CBC-Myanmar a lianbik timi hmanh cu GCCF a liandeuh tiah leh a si. A liandeuh ko lai, aruang cu CBC (ZBC thlenmi) cu Myanmar chung lawng a si. GCCF cu Vawleicung um Chin Khrifabu vialte kan itel. Atu tiang cu an thawng a dai, miphun dang (ramdang) organizations he ttuantti ding an i zuam lio a si. An tlamtlin a si ahcun Dr. Chum Awi chimnak ah an ttuan ding rian hi a nganbik le thazaang a tthawngbik a si te lai.

Cu bantuk a tthawngmi Khrifa kan si ahcun Maynamar ah khin Myanmar/Chin Christian Democratic Party tibantuk hna dirh ve i Khrifa man, covo, irunvennak tibantuk le Khrihfami hna duhdim deuh in Pathian thangtthat khawh nak tibantuk caah party dir khawh a si hnga. Chinmi zong a kan funtom khobikmi party a si hnga i Chinram ah aw-cawi aa dangmi Chinmi vialte idawtdeuhnak le Pathian ram kauhnak ca zong ah rian fakdeuh ttuan khawhnak an khel hnga. Chin miphun i runvennak hrim ah a tthabik pakhat a si hnga.

Cucu ka saduhthah a si. Saduhthah timi cu a si rih lomi si kho sehlaw tiah ruahmi khi a si, tiah Dr. Kenneth Vanbik nih a rak chim. Chinmi hi miphun sinak zong in kan i rualrem kho lo, kan tthawng kho lo. Khrihfa sinak zong in kan tthawng in kan ngan lo. Khrifabu pakhat le pakhat kan i daw kho lo, khrihfabu chung hmanh ah aa ralmi kan tamtuk. Khrihfabu a fadeuh kha a liandeuh nih namneh tibantuk le pengtlang ruang ah biaknak zong ah i rem lo, i pheo tibantuk hi um ti hlah sehlaw, miphun pakhat biaknak le zumhnak ah pakhat si khawh ding saduhthah a si.

Comments