Nobel Peace Prize Hmu Ding Ah Ka Duh Takmi Ka Chim Lai

07. October, Europe chun 11:30 in cun 2016 i Daihnak Laksawng a cotu kan theih cang lai. Tu kum i pek dingmi Nobel Laksawng an thanh cangmi Kahin zong khawh a si. 

Alfreds Nobel nih a thih lai i roca a ttialmi cu kum zakhat leng a hong hmun, i saupi a hmun rih lai. A saduhthah a tlin khawhnak ding ah a khuaruahnak a san bantuk in phaisa a roh tami a tam tuk caah nihin tiang aa pehzulh khawh zong a si ko lai. Nain hi pa ruahnak hi cu a ralaimi kum thong caah a si tiah ka cohlan i ka khuaruah zong a har. 

Hika hin Live in zoh khawh a si te lai:

Hi cabia tawi ah langhter ka duhmi cu Nobel roca khi a si lo. Amah kong zong a si lo. Tu kum i Daihnak Laksawng hmuh ding ah ka duh bakmi le aa tlaak bak tiah ka ruahmi pakhat kong chim kai tim. 

A luancia ninga ah Nobel Daihnak Laksawng co ding an zumhmi pawl le mintar a simi cheukhat ka rak langhter cang. 

Mah ka langhtermi ah khan aa tel lomi, tutan ah mintar a si vemi cu minung zong a si lo, bu zong a si lomi Phunghram pakhat a si. Mah cu zeidah a si tiah cun Japan phunghrampi i a tlangpi pakuanak (Japan Constitute Article 9.) khi a si. 

Japan phunghrampi Article 9 hi Vawleipi huap in zoh tikah aa phun dang taktak. Mah cu zeidah a si ti ahcun Japan nih raltuknak hi a hrial lai, asiloah raltuknak ah ai tel lai lo, asiloah ral a tu lai lo, ti a si. 

Mirang in Japan Consititute 9 ah tihin a ttial: 
Aspiring sincerely to an international peace based on justice and order, the Japanese people forever renounce war as a sovereign right of the nation and the threat or use of force as means of settling international disputes. In order to accomplish the aim of the preceding paragraph, land, sea, and air forces, as well as other war potential, will never be maintained. The right of belligerency of the state will not be recognized.
Vawlei ralpi pahnihnak a dih khawh in an rak ttialmi a si i, Japan hi Vawleicung i daihnak kong ah daite le i khahnak (Justice and Order) hmang lawng in aa tel lai, a ti. Mah hi Article 9. hnu in Japan cu ram daibik pakhat ah a cang i anmah an nunphung hman ah a tla thai ko rua, ral asiloah thazaang ernak cu pumpak rammi zong nih an hmang lo. 
Japan cozah nih ral kong ai ceih tiah duh lonak aupi lio. 

Asinain 2000 kum hnu i Vawleipi kong ah Japan nih ralkap le hriamnam thazaang a hmannak a um pah tiah sawisel a tong i anmah Japan mipi lila nih an cozah (ralkap le hriam thazang a hmang tiah ruahmi) kha an mawhchiat ngai tawn. Cu bantuk an cozah nih hi Article 9. an i lehning aa dannak zong a rak um kho ti a si ve. 

Zeiti a si hmanhah Japan nih Vawleicung ah RAL timi thazaang in thisen chuahnak khamnak le cu bantuk a chuah lo ding i zuamnak a simi Article 9. hi Daihnak Laksawng co awk ah aa tlaak bik ko tiah ka ruah. Hi laksawng pekmi ruangah Japan nih a pawngkam buainak he pehtlai in daihnak a sernak ding bawmtu a si lai tiah ka ruah fawn. Cu lawng a si lo, ralpi pahnihnak a dih hnu i Japan nih kum 70 chung daihnak in i ralnak pawl a siamremhmi hi lawmhpi le upatnak ah pek awk hrim a si ko tiah kei nih cun ka ruah. 

Media le zaran nih an ceihmi, an chim cemmi hna cu Pope Francis, Snowden (atang ah amah kong Citizen4 doc. zoh khawh si. ka zum lo ngai), Russian human rights activists, Dr. Denis, Columbia remdaihnak le Trump ti bantuk khi a tawinak in an si. 

Rian ka ttuan lio ah Live in an thlah lai i van ka chim ve te u.

Kai hngilh kho lo i ka von ttialmi a si, ka tho kho sual lai lo, Japan tuanbia rel pah in it laang. 


Comments