NLD nih teinak a hmuh cang i a ttha tuk. Asinain kha lio election a cuantu pakhat dirhmun in ka rak ttial vemi hi a rel rih lomi caah umhar pheng a si kho ngai. Ka facebook wall ah ka rak tial caah a rel lomi nan tampi lai.
[Election hlan i ka ttialmi a dih lakin rel khawh a si cang. Updated: 6-11. November 2015]
NLD nih nihin ah teinak a hmuh sual hmanh ah NLD hi a ralaimi kum nga chung parliament ah an i ruahning bantuk in a cawl kho lai lo. NLD dirhmun le an sining, mee an kawlning le an policy an aupimi pawl ruah lengmang tikah an party siseh, an i timhmi zong thaizing ca tiang a si lo ti khi hmuh khawh a si.
 |
2. Kawlram i 2010 election ah NLD a nuar nain i chir in 2012 ah ai zuam tthan i Suu Kyi he parliament ah a tthumi NLD ngakchia pawl khi parliament ah cu ti ngai i a holh kho le mifim an um lo tiah cun ka palh hnga maw? A taktak ah Yangoon in Hlutdaw a tthumi Daw- Ngyo Ngyo hi mi tampi nih an theih. A ruang cu cozah cung ah a biahalnak in teinak a hmuh lengmang caah a si. NLD belte hi an party aiawh biachim khotu pawl bia an halmi hna zoh tikah tar le tthu-nge-pyan deng cangmi lawngte an si i PR timi public relation a theihnak tlawm cangmi an si hna. Zeiruang ahdah Media a hngalmi mino pawl hmunhma an pek hna hnga lo? NLD nih election ca i an policy paper ah an tialmi hna cu cacawng mifim pakhat caah cun catlap sasawh a lo ko lai, mipi party an i ti i mi nih theih le hngalh duh sawhmi an ttialmi a tamdeuh. Saduhthah lawngte. A tak ah ttuan khawhmi a tlawm i Deep Thinking Policy an si hna lo. Daw Suu Kyi mithmai ruangah mifim hna nih ansawi hna lo bia. An catlap zoh tikah Suu Kyi minthatnak lawng a tam i communist cachuah a lo. Ramkhel catlap si awk a si ko nain propaganda catlap he aa dannak a um lo. Kan zumh/duhmi democracy ah hi a si, kan duhmi Kawlram cu mah hi, kan duhmi cozah cu mah hi, kan duhmi daihnak cu mah hi (NCA minthut hmanh a kal duh lomi.) an ti.
MPC i Tlangcung hriamtlai phu le Cozah remhdaihnak kong zong hi fakdeuh in an rak hlathlai (le-laa) awk a si nain an hna an rak i cheh deuh. NLD nih cozah a tlaih tikah cun a thar nawn in hi NCA hi thawk ding phun in aa tuah, zeica tiah NLD nih nih an duhmi le USDP nih an duhmi aa dang ngaingai i hnukir tthan a hau kho tiah ka ruah. Tu hnu kum khat ringlo caan lak hmanh an hau te tthan kho.
3. Democracy cu luh a si diam cang i "thlennak" an timi ahhin Education, Health teams tibantuk pawl khi an ngeih dih cang awk a si lo maw? - Catialtu nih ka hmuhning ah NlD uknak (cozah) ah hmuhton an ngeihmi a um lo tluk a si. NLD nih cozah ser ding au tuk a si tikah uknak lei fimthiamnak a tlinhmi an tam hnga maw ti ruah ah thin a phang. Ne Win chan ah khan catang ngei lo ralbawi hrut pawl nih Dr. NgiNgiKoo timi PhD. pa cu Education minister an rak tuanter tiah kan ram education system cu a rak nawnnawk diam. Cawn lio le cachimtu timi hi fimcawnnak pawlasi a ruatkhaantu he an i khat lo timi pei ralbawi nih an rak hngalh lo cu.... Ramkhel rian ahhin a dotu si hi a fawibik. Cozah ser taktak hi a har ngai (lai). Aruang cu ttuanvo kha aa dan caah a si i Ne Win le a naule nih ramkheltu pawl an tuahmi an zoh tikah kanmah zong nih kan tuah khawh ve ko lai hi teh tiah uknak an rak laak. Cozah rian (tuanvo) an van tlaih taktak tikah an rian a tei taktak lo, uknak le an kaltak siang lo i kan ram rocar a rak i thawk.
Atu NLD cu 100 ah 100 in Suu Kyi ah an i hngat. Suu Kyi hi kut tampi a ngeimi Hindu pathian a si lo. Amah lawng nih a tei kho taktak lai lo. President a si kho rih lo ding Suu Kyi a si fawn. President nih rian a ttuan ning cu zapi theih a si i ram caah a herhmi thiamnak a ngeimi minung thim in a langtlang in ram hruai khi a si ko. Mah cu president cung ah Suu Kyi um ai tim rih fawn i khuaruah tam te khi a si, NLD ah thiamnak (a yee chin) tling ngeimi an um bak lo tinak a si ko. - NLD i cozah sernak ah horkuang atam ko. A zeizong tein Suu Kyi nih a fimhlawm. Thimnak zong hi Suu Kyi thawngin an tei ti chim ka duh lem lo, nain a simi si fawn. Thimnak ah NLD a tei lai ti kan ruah ko, a teinak ding hmun hi Py-mah le khuapi tamdeuh ah a si fawn lai. Asinain tlangcungmi hna nih an miphun Party an teiter khawh caah an hnangam tuk awk a rak si lo. Kawlram cu Kawl ta lawng a si lo.
4. 2015 thimnak ahhin NLD aa cuh ti lo khawh a si, Suu Kyi aa cuh tiah a khendeuh lai. NLD cu a hmanthlak lawng a si. NLD aiawh aa cuh ding minung hrim khi Py-nee le Taing khua tampi ah an theih lomi an tamdeuh hna. NLD vote hna u, Suu Kyi aa zuam lai timi hla khi a tamdeuh. Mi pakhat lawng nih zeitindah vote- kawlnak ding khual a tlawn ccawk lai? Tlangcung hmun tampi a kal khawh lai? Logistic in khua a ruatmi pawl nih cun mah hi biahalnak hi an chuahpi. NLD nih thimnak ah tei ding an i zuam bantuk in a tei (lai), nain president thimnak an i harh lai i cozah sernak ah an pawlasi aa fiangmi mifim/ramdaw itel ding zeitiangdah an ruah khawh hnga timi hi biahalnak a chuak lai.
Careltu nih catialtu nan i ruahpalh lo ding ka duh. NLD hi pumpek in a ttanhmi nih cun nan kan huat khawh men. Ram a hruai kho ding Party le mipi hna caah ka ruahmi ka chim bia a si, hmailei ah an ruah ko nain ziah an chim hnga lo a timi kan um sual ah ti ka ruat. Ziah ka rak chim lo ti zong ka ruah te ding ka duh lo caah a si.
NLD nih hi thimnak ahhin 100 ah 100 in a tei ti siseh law cu 100% cu ralkap 25% aa tel lomi 75% a si lai. Hi 75% chung ah hin tlangcungmi pawl nih an party an teiter ve lai, independent zong an um lai, i tei kho an si ve. Mah caah dakaw Suu Kyi nih vote pawl hi Independent aa cuhmi sinah a kal la ti a rak phan tuk le faktuk in a rak baoh hna kha. (independent cu tha ka pe hrim ve lo.) - Parliament lutlai pawl ah anmah an si khawhnak a tam bantuk in an si khawh lonak zawn ah sawm ding anmah party a cohlang kho ding an kawl hau te kho. I ramkhel bia in Horse-Trading timi (a pee- a yo) an tuah herhnak a um khomi a si. Hi zawn ah Suu Kyi lawng nih a tei lai lo i ramkhel ah a picalmi a herh te hna lai. A pa Aung San nih khan Phah-Sa-Pa-La ah tarpawl le mifim pawl a rak sawm hna kha a sasawh a rak si lo, Mirang he horse-trading a thiammi sin in cawn a rak duh caah a si bik.
Minung cu hmuhton (experiences) ngeih lo cang ahcun kan hlawhtlinnak kha i tlaih in "uah" kan hmang tawn i rianttuan ttinak a siloah horse-trading ah i palh a rak fawi tuk. Tahchunnak ah 1990 ah NLD nih a rak tei ko nain ralkap nih uknak an rak chuh hna. Aruang cu cozah hmanh an ser hlan ah ralkap bawi pawl tazacuai ding an rak chim cia. (atu zong ah NLD voters nih ralkap zeitin na tuah hna lai tiah Suu Kyi an hal lengmang i aa ralrin taktak a hau.) - Hi zawn ahhin an i palh tthan a si ahcun Phunghrampi remh a si rih lo caah NLD zong in president si lo khawh a si kho tthiam ko. Atu hmanh ah president cung ah ka um lai, aa ti cang. Parliament ah buaibai khawh a fawi ngai i i tthen a chuak sual kho.
U Nu chan ah mipi nih U Nu cu an duh tuk i vote an pek. Thimnak an tei ciammam cu anmah lakah Takhin-U-Boo tibantuk in an i tthen ciammam le (mah chung hin nld aa sem ti a si.) lak awk an um lo ai. A ruang cu Mirang sinin uknak an lak lio ahcun ralkap ciocio tiin an rak i fonh kho, i U Nu cu Kawl pawl nih biaknak le miphun kong in pumpak in an rak uar ciammam caah an party lungput aa rual kho lo. Phah-Sa-Pa-Lah chan ah cun Collective Leadership timi hruaitu i fonhnak an rak hman. A hnu i Pah-Thah-Sah chan ahcun pumpak mi pakhat uarnak in One Man Leadership an rak hman. Hi chan pahnih uknak zoh tikah Kawlram a rawh aa thawknak le uknak chia a semnak kan hmuh.
NLD ah Suu Kyi a kulhtu pawl hi zoh hna u. Ralkap cozah nih ningcang loin rak ukmi kha fekte in a do taktakmi an um ti maw? Ka pu, ka pa, ka pi chan ah cucu kan rak si, 8888 chuak minung kha ka chungkhat, ka pa, ka nu a si, ti bantuk in a dir ve menmi an tam taktak. 8888 generation chungkhat, a fa ka si ti in mithmai a hmumi pawl ka ruah hna ahhin ka thin hi sum a hau tawn. Ka thin lam a phaang. Bawi phun kan rak si, ka pa kha anih a rak si, i cucu kan rak tuah ti phun an tam. Cu pawl ngai nih uknak an tlaih te ding cu ruah ngam awk a har.
5. A donghnak lei ah tutan election cu NLD ni a tei lai kan ti bu ah NLD caah cun Make or Break dirhmun a phan kho. Suu Kyi kumkhua zoh in a hnubik a raltuknak zong a si kho. Ramkhel rian ah fimzir lo ahcun nawlngeihnak i cuh tikah sunghnak he i naihte in um a si bantuk in le tei zong ah Suu Kyi pakhat lawng nih ram ser ding le democracy tthanchoter ding hi a fawi lai lo. Mi dang a fial hna a hau cang lai. Delegate a ser a hau lai. Cu tikah min ngei, fimthiam ngai in hi ttuanvo a la kho ding NLD ah an um maw ti hi ka ruah balmi a si caah hi ca hi ka ttialnak a sibik.
South Africa ah Mandela cu nawlngeihnak- duh ramkhel kong hi a rak i fiang tuk i president a rak si nain cikhat te ah a rak chuah tak. Minak le mirang thleidennak a rak thleng khotu ANC nih nawlngeihnak (power) an hmuh tikah minak pawl tthanchonak an rak tuah kho naisai lo. Mirang cozah an do i tei hnu kum 20 hmanh ah an ti kho taktak lo. Mah cucu rumnak timi Nawlngeihnak a tuar kho lomi minung pawl an rawhnak a rak si. - Mandela zong hi Suu Kyi bantuk in Political Capital, uartu tambik ngeitu, mi a hip bak mi hruaitu a rak si, i ANC zong fe taktak in a rak chia khotu a si caah an sawisel taktak lo nain South Africa an cuanh tikah mawhchiattu a ngei chin lengmang ko. (NLD le ANC ka tahchunnak a si lo.)
Party pakhat si ttung i a fekmi hruainak ngei lo in mi pumpak pakhat ah aa hngatmi NLD hi 2015 ah teinak an hmuh lo, asiloah cozah an ser khawh lo zong, asiloah cozah an ser khawh zong ah U Nu chan bantuk in an i tthen sual a si ahcun ANC bantuk in tthanchonak a tuah khawh lo tikah a hmasabik ah Suu Kyi mawh a phurte lai. Cu nakin a poi deuh ding cu ruahchannak a liantuk mi mipi an tthancho khawh lo i upadi tangah an him lo a si ahcun rampi caah a fak tuk lai. - Mandela nih khan party dang le a ral he voi tamtuk biaruahnak le horse trading a rak tuah bu ah ANC cu tikhan an rak si. - Ramkhelnak ahhin pumpak sining duh lo kha a si awk a si lo. Mah pa he kan ttuantti kho lai maw, ram caah a hlawk la maw ti khi ruahdeuh a rak si.
Aung San tu nih cun Ta-khin Suu kong fiang tein a rak theih. A har lai ti a rak theih ko nain mah lio ah Communist cu thazang tthawng an rak si, si lo maw? Aw aan pakhat lawng chuah lo in MIrang le Japan zeitindah a do khawh lai? Cucaah pei Aung San cu communist a duh lo nain a rak sawm cu. A hnu cun communist ah an ruah beh ve. - Biadang deuh ah atu cozah zong hi thimnak a dih tikah ram caah tiin khua fakpi in ruat kho hna seh ti ka duh tuk ve.
2016 ah president a hon i fiang lai. Mi zei party paoh cozah ser hna sehlaw, ka minung, na minung ti um lo in Technocrat timi rammi mifim tampi i tel in sermi cozah siseh ti kan duhbik awk ah aa tlaak ngai. USA siseh, UK le Tuluk kan zoh zong ah cu bantuk mifim an tam tuk. Pawlasi timi cu ramkheltu chung in a chuakmi president/PM nih an fehter nain pawlisi a sertu cu minister le mifim an rak si hna. Tuluk ram balte khi hmailei hruaitu ding minung khi khuai zuat in an zuat hna caah ramkhel lei fimthiam tam chin lengmang in an chuah khi a si.
----
Note: hi cabia hi Rangoon ka um lio election a dih hlan ah ka ttialmi a si. Tutan ah Chin miphun party an sunghnak a ruang zeimawzah cu hi capar rel hin ruah le hngalh khawh pah a si ko lai. Hmailei ah Chin party tthawng seh ti ka duh vemi a si. Kawlrawn ah NLD a tthawn lai caah Chinram le a dang stare ah cun miphun party tthawnter ding ti hi Kalaymyo ah siseh, Thantlang ka tlun ah ka chimrel tawnmi a rak siko.
Comments
Post a Comment