IS nih zeiruangahdah hlan thilpawl an hrawh hnga?
Mah biahalnak hi nan ruah ciomi a si ve men lai, i zeiruangahdah a si hnga timi nan ruahnak cio zong chim ve ding in kan sawm hmasa hna. - Atu i IS nih an hrawhmi khua le hlan thilri hna hi hmuh khawh ti lo dingmi kum 3000 deng a upami an si hna. Tuanbia fimhlawm lo in an hrawh.
Khualtlawng pawl nih zoh an duh i an fuhmi hlanchan thilri, khua le ro hna taang lo in sobul le hreitlung in an hrawh dih ko cu anmah Iraq cozah lawng si lo in vawleicung mi tampi mit a sur, zei khua ko hen an ruah?
Tuanbia ah ro a ling i tu chan ah zoh le hmuh a phumi Jesus chuah hlan kum 1200 hrawng ah an rak sermi khua Nimrud cu ciam cikcek in an diriam in an hrawh ko. Nimrud hi Iraq khuapi pahnihnak Mosul in kilometer 30 lawng a hlatnak ah a ummi leicung tuanbia ah a biapi tukmi hmun a si, i cuka cu atu IS pawl nih fekte in an tlaihnak hmun a si. IS nih khua lawng si lo, hlan chan zungthiamnak vialte zong an hrawh i phaisa tampi man a simi zuar khawhmi paoh an zuar fawn, tiah UN report a chuak.
- IS nih an itimhmi cu hlanchan Iraq rothil hna hrawh dih hi a si tiah Stony Brook University i Iraq-miphun Abdulamir Hamdani nih a chim.
Nimrud cu kan chan ah a biapi tukmi ro a si, an ti. Mah hi hmun hrawng ahhin kum tamtuk a hlun cangmi hlawnthil tam ngaite 1988 ah an rak hmuh.
IS nih hi bantuk hlan thil, zuk-lem pawl an hrawhnak a ruangbik cu Pathian a zuamcawhtu zuk-lem pawl an si, ti ruangah a si. Milem, saram-lem le zungthiamnak in rak sermi hmanthlak, zuk le inn pawl nih Pathian an zuamcawh, minung nih Pathian nakin kan duhdeuh tiah Tourist zoh duhmi chirhchanh in an ruah caah a si bik, an ti.
Lairam ah kan siifahnak, a tthangcho lomi kan si rihnak dah an hong zoh ti lo cun, zei thilri le tuanbia ngaingai rathnawh phu kan ngei ti lo.
Kokek sinak ah nunphung kan ngeihmi hna, kan puai le kan laam, kan chunthah le kan zung thiamnak vialte Khrihfa State (KS) nih an kan hrawh piak dih cang. - Khuachia pekmi thilpuan an ti i an hlonh ter hna. Khuachia laam an ti i kan ngeihchun te hloh thlaupi an i zuam cuahmah ko. Khuachia pekmi bia le holh kan ti i kan hmang duh ti lo. Khuachia pekmi hlawnthil an ti i derkhuang le chengcheng hna, siaki hna hmuh awk an um ti lo. Zungthiamnak rothil zoh awk ngei lo in kan rocar. Hi vialte hi KS nih an hrawhmi a si.
Iraq le Syria IS pawl nih cun Pathian nakin hi hlanthil pawl biapi deuh ah kan chiah ai, tiah an hrawh thluahmah nain anmah nih a hlawknak an hmuh khawh dingmi sui, ngun le dar zuar khawhmi paoh an i lak i an zuar. Meithal, rawl, uniform an i cawknak. Nitin ti awk in mi an that, an hrem.
Lairam KS pawl nih cun khuachia pekmi thil tiah Lai thil mansung cu hrawh le hlonh an i zuam nain mirum pawl nih sal bang an fial hna i thil an thit, an chuahtermi hna Bangladesh, India, Tuluk, Thailand, Philippines pawl zawnruat lo in thil man khungkhung an i hruk ko. Khuachia pekmi holh an ti nain mah cu holh lo in an miphun sinah zeihmanh an tuah kho hlei lo i, hi vialte a tthat lonak hmanh kan miphun holh lo in an chim kho lo, an hman tthiam ko. An caah a tthahnemmi tu cu an i hui dih i Lairam ah a rumbik pawl cu KS an si cang.
A hnu ah cun Jesus nakin amah a thihnak vailamtung ah an buaikhim. Amah Jesus nakin vailam an duh deuh, vailam tampi ser i Jesus hei tah le thah tthan an duh cu a si theng lai lo. "Nan vailam kha i put ulaw, ka zul u" tiah Jesus nih a timi an tuah caah a si kho men, nain Jesus nih vailam a timi hi thing-tah hi a si hnga maw, ti biahalnak tuah cu van ka onh ko u. "Hlawhtling thlacamnak" tibantuk, Buddist pawl tuahmi tu cu kan vai i lak, Pathian hi cuka lawng hna a ummi a lo cang. Zapi hngan i thlacam than le sau, kan tuahmi mi theihter,... Jesus cawnpiaknak he cu ai dang bak KS pawl.
Buddist, Hindu le Muslim nih an kan chilh lai, an kan lemh lai ti kan phan hi kan mawh lo. Asinain, kan nunphung le tuanbia, Laimi kan sinak hlawnthil le khuacaan he aa tlaak in kan tuah tawnmi phungphai pawl kan hrawh kan hlawtmi hi kan siifahnak bik a si timi hi hngalh a za ko cang. Kan nunphung i chunthah, puai le i dawtnak vialte cu KS nih an thlen i atu ah cun i phawrhlawtnak bantuk in tuah a si cang i mumal a ngei lomi miphun, ningcang lo in khua a sami le nunphung hrawktu ah kan i chuah. Mah cucu pei miphun dang le biaknak dang nih va luhhnawh tluk in ttih a nun timi kan ruah a hau ko cang.
KS tampi cu capitalist ah an i cang cuahmah. Asinain Lairam cu ram siifak bik a si ko rih. Tourist siseh, refugee in kan va peemnak dawtu hna i tlunpi tikah an hmuh ding cu sifahnak, biaknak zuamcawhnak (vanlam le pura), farasi mirum pawl hi an si te ko lai.
- Kan peh te lai.
Foto: Wikipedia
(Facebook i NOTE ah ka rak ttialmi a si i ka von chap. Ka note khi a tam ngai cang)
Comments
Post a Comment