Daihnak President In Ral-president Ah Aa Thlengmi Obama




Barack Obama cu USA nih lente celh in aa celhmi raltuknak vialte hi ngolter i a dihtertu ding president a rak si. Mah cu a rak i timh, i American mipi nih cu aa timhmi cu an rak dirpi, "Yes! We Can." an rak ti. President a si in cun Iraq i USA nih ral a tukmi ngol ding, cun Afghanistan i a ngol bantuk in raltu lo ding a rak si. Islam vawlei he a dotdot in theihthiamnak le daihnak ser ding a rak si, i 2009 ah Cairo i bia a rak chim lio ah a kut a rak chanh hna. Islam le vawleipi nih a tthalei in an rak cohlan lio ah a kut tlai duh lotu tlawmpal an rak um tthiam. Aruang cu Obama hi minak le liberal taktak rak si hmansehlaw, USA president a si caah bia a chim le a tuahmi paoh hi USA duhnak (interests) le a luancia tuanbia aa tel peng.

President a tlin bak in Arab pawl he kan i rem le kan i theihthiam a hau tiah a tlawn hmasanak cu middle east- Cairo ah Islam ram hruaitu a rak ton hna. Mah cu kum 2009 lila ah cun Nobel Daihnak Laksawng an rak pek. Sihmanhsehlaw, president a ttuan ni 1000 tiang ahhin president G.W. Bush nih a kaltakmi uknak ah thlennak a rak tlawmte (The Obama Syndrome, Tariq Ali: 2010). Iraq i ral tuk ngol ding bia a rak len lo pinah "terror kong i hremnak/torture" an rak ngol lo. Afghanistan ah ralkap a rak chap chin, i Bin Ladin a rak thah. President a ttuan caan khatnak tiang ah USA cu ral a rak tu peng ko. 2012-13 chung ah a ralkap tamdeuh cu USA a kirter hna i Iraq ral an ngol.

2014 sept. 11 cu terrorist nih USA an rak phomh kum 13 tlinnak le a thimi hna philh lonak an tuah ni a si, i Obama cu ral-president (war president) ah aa chuah ni a rak si ve. "IS hi kan hrawh lai, an ci kan hmih hna lai," tiah Obama nih Islamic State tiin ralhrang a simi IS kong ah a rak chim. Fiangte in a rak chimmi cu ralkap thazang hmang in an ral tthio ding a si, nain caan sau zong a rau lai timi a si. Daihnak Laksawng pekmi president a biachim ngaih tikah amah hlan i Iraq le Afghanistan ah ral a tutu, ral-president George W.Bush muihmai a cuang.

Atu raltuknak i a fiangmi pakhatnak cu Islamic State (IS) timi atu ah Iraq le Syria hmun tampi a la cangtu hi an ral a si. Phur le tthio ai zuam lai. Pahnihnak i a fiangmi cu USA ke-ralkap hman lo ding, Obama nih a kamhmi hna a si. Ke-ralkap cu IS dotu a simi Kurdish pawl le Iraq ralkap training petu ding lawng an si lai. Cu bantuk cun atu tiang i USA nih IS a kah/bomb thlaknak ahhin ke-ralkap a hmang rih lo. Khuami le IS dotu phu pawl tu kha fekte in pehtlaih khawh an si zuam (NTBnews.).

Hi raltuknak ah a mawmi thil a tamdeuh. Mah hi ral hi zeican dah a rauh lai timi a fiang hrimhrim lo, "caan sau a rau lai," a timi hi a za lo. Cucu Republican pawl zong nih a dintuk an ti len. IS donak ding le doning a chimmi ah IS hi middle-east ram (Iraq le a dang) nih kah hna i USA nih an hnu in hriamnam le phaisa in bawmh ding a si. 2011 i Muammar Gadhafi donak ding ah USA nih a ralkap Libya ah kua lo in NATO ralkap tu kha a rak hman hna i an hnu in a rak bawmh hna bantuk kha a si lai. France le british ralkap nih NATO kha an rak hruai, i Norway zong fakpi in a rak itel. Atu zong hi USA nih a hnu in a khalh tthan hnik hna, i ke-ralkap hman ai tim hoi lo.

Syria cozah he IS donak i bawmh ding USA nih a duh lo. IS hi phur ding ah ral a tho nain IS hi um hlah hmanhsehlaw, politics mit in Syria le Iraq cungah USA caah nem awk a ttha lo. US nih a rak tukmi Iraq, a chuah tak hnu i cozah thar cu a dirpi peng nain Obama le nitlak ram pawl nih cun Assad cu zeitihmanh in kut chanh an i tim ti lo. IS an domi hi Syria cozah thlennak ding ai tel chih lai maw? IS ral a dih tikah Syria kong ah zeidah a chuak lai? Syria cu ramchungral kum 4 an tuar hnu ah IS do caan a sau rih lai i cu ral ruang i a rawktuk ram ser tthannak ding ah hodah ttuanvo a la duh lai? US le nitlak ram pawl an i zuam kho te lai maw? IS hi an zapi ral a si ti a fiang nain do takmi le doning hi a fiang lo, tiah Obama le USA a rem lotu Iran, Russi le Republican pawl sinin bia a rak chuak.

Syria ramchungral a chuahka ah USA nih bomb thlak an rak timh, i Russia a rak i thlak caah an ngol. Mah ti a rak si komi cu Syria-ralkap cozah nih USA i IS pawl ciam lak in bomb thlak hnawh ding a cohlan, a duh ngaingai. Asinain US nih Assad he dir tti timi a duh lo hrimhrim caah "Syria ralkap nih kan vanlawng a kah a si ahcun Assad cozah hi cei in kan phomh lai," tilei in Obama nih ai chim cia. USA nih Syria hi deng duh sehlaw, a lam kawl khawh tikah an ralchan a simi Russia he an buai tthan lai. Assad hawi ttha Putin nih aa aukaan lai i Assad tawngh ding in nan i tim lai lo tiah a ti khawh hna i an cohlan lawng ah UN SC ah IS donak an ceih tikah a VETO a tthumh khawh ding a si. IS a si lomi Syria ram le cozah cungah hriamnam a tlak a si ahcun Russia nih a cohlang hrimhrim lai lo. Zeitindah USA nih a tuah lai?

Obama ral cu ar congthai bak a si ko. A buai taktak. Sihmanhsehlaw, IS nih ai zuam cuahmahmi thil, ttihnungmi tuahsernak he politicis nawlngeihnak hmang in vawleicung islam-pawl uk le hruai a timh ve ai. Mah cucu democracy a ttanhtu USA le vawleicung miphun vialte nih IS cung i khuaruat lo in an um khawh lomi, an cohlan khawh lomi tuahsernak a si. Zoh sawh awk a ttha ti lomi a si. Yazidi miphun pawl an thah le an hrawh hna ning, Khrihfa an thah hna ning le mi an thah le an hrem lio films, american jurnalist pawl le ralzam le mi bawmtu british pawl an hngawng an tan hna ning tuk a sum tuk hringhran.

Cu vial nih cun Obama a rak thimtu USA mipi thinlung kha anak le rang thleng in a thlen. Republican cu chim lo, raltuk duh lo in Obama a rak thimtu hna pali ah pathum nih IS donak ding ah Obama an dirkamh (DB/ABCnews). Mah cu thil nih cun USA hi raltu tthan ding in Obama nih a thawkmi ral hi amah lila nih a hruai tiah diriam le phannak um lo tein chim khawh a si ko hnga.
----------

(2010 i Tariq Ali nih a rak ttialmi "The Obama Syndrome" hi nihin USA le Obama cozah theih a duhmi nih cun rel awk ttha ngai a si tiah ka ruah. 2013 ah ka rak cawk i nai tthal lawng ah ka rel, tuan ah ka rak rel awk a si, ka ti len.)

Comments

  1. man lo in laiholh hmang tu hna caah mah ban tuk capar tha le ruah awk na tial cu kaa lawm. nan mah bantuk mi sia herhnak a neimi an um lo tik khi cu laimi kan van chiat bak a si ko lai. na ca rel peng mi ka si. thanks

    ReplyDelete

Post a Comment