Malala: Politics Ka Duh Lo Nain Politician Ka Si Lai

«Siibawi si ka duh. Mah cu ka chunmang a si ko. Asinain ka pa nih politics na tuah i politician na si hrimhrim a herh, a ka ti. Sihmanhsehlaw politics cu ka duh lo,» tiah Malala nih The New York Times nih intervio an rak tuah lio ah a chim. 

Tihni ah Norway prime minister hlun Kjell Magne Bondevik nih amah pumpak in Malala a va ton hnu ah ca a ttialmi Dagbladet nih an thlah chungmi rel tikah polotics tuah ai timh kong kan hmuh khawh.

Malala cu hodah a si?
* Malala Yousafzai hi 2009 thawk in BBC website ah blog a tuah hnu in nu-ngakchia sianginn kai khawh nakding ah international theih in a cawlcangmi a si tiah theihmi a si. 
* A tthannak khua cu Taliban an hran ngainak hmun hrawng ah a um i nu-sianginn paoh an duah piak hna. 
* 2011 ah Kids Rights Foundation nih International Children`s Peace Prize an rak pek, i mah cu Pakistan tuanbia ah avoi khatnak minpek an ton le avoi khatnak mah hi laksawng an co a si. 
* 9. october 2012 ah Taliban nih sianginn a kai pah ah an rak kah i a lu ah an khen. A rannak in UK ah an zuanpi i an rak khamh khawh. 
* A himnak ruah ah England ah an kirpi tthan i atu hi Birmingham sianginn pakhat ah ca a cawng.
* Harvard University nih upatnak an pek. UN biachimnak pulpit ah kum note in bia a chim. 
* 2013 Nobel Daihnak Laksawng cotlak a si tiin a min an pek i anmah nih a co lai tiah an zumhbik.
* Taliban nih an kah kum 1 le cheu a tlin ni 10.oct 2013 ah Sakharov-award an pek.
* A chuahni 12. july cu Malala Day tiah UN nih an ser piak.

Nobel Daihnak Laksawng co awk aa tlak tuk ko nain a co awk a si lonak thil pakhat a um. Co hlah seh ti duhnak cu a si lo. Kan hnu cawnninga ni ah khan Nobel Peace Committee nih 2013 Nobel Daihnak Laksawng cotu cu an thim cang, thaizing ah ho a si kan theih te lai.

Thaizing i Nobel-committee Thorbjorn Jagland nih tu kum daihnak laksawng cotu a thanh tikah Malala min a hung chuah a si ahcun kum 16 minung nih Nobel Daihnak Laksawng a co si lai, i NPP a cotu lakah kum nobik a si lai. 1992 ah khan 33 nu an rak pek i kum nobik a rak si. Kum 16 in Nobel Daihnak Laksawng co tu khuaruah har ngai zong a si lai i tu hnu zong ah a um theng ti hnga lo. 

Asinain kum 16 lawng a simi Pakistan nute Malala hi NPP pek ding ah a ngakchia tuk rih lo maw, ti ruahnak a chuak. An pek a si ahcun, Taliban nih an ral chinchin lai, (atu hmanh ah thah an duh ti a si colh.) hi laksawng a min a pu kho taktak lai maw? Sweden phaisa 10million hi zeitin a tuah lai (atu a dirhmi nu-siangngakchia caah a si lai tiah an ruah)? A bawmtu nih an hleng sual lai maw? Mah hi minthatnak nih hmailei kum 30 ca tiang ai timhmi a rian hna a hnawh sual lai ti ruah awk a um ngai. International ah an theih ning a kau chinchin lai, amah sinin an iruahchannmi a tam chinchin lai tikah a kum no rih fawn i hi vialte hi a thazang nih nguh te lai maw? Mah hi ruah piak awk ngai a si ka ti.

New York Times i journalist pakhat Adam B. Ellick nih Malala kong document a tuahmi kan zoh tikah fiangte in a langmi cu mah hi thil a tuahmi hi a pa nih a hnek-chommi a si ti kha a si. Thla ruk chung Malala sining kha a khomsuat i mah hi nih tampi Malala a rak bawmhnak zong kan hmuh. Kahin: Zoh Khawh

Mah cu doucument chung ah cun Malala nih a pa nih a ser-siammi a si ti a lang i amah duhthimnak nakin a pa nih duh piakmi a zulhnak tete a lang. Siibawi si a duh ko nain a pa nih politics na khel lai, mah hi na tuah lai a timi te hna hi Nobel-committee nih an ruah awk ngai a si, tiah Norway i historian pakhat Asle Sveen nih Nettavisen ah a chim.

Pa ruahnak ai hrawmmi, a pa nih a duhning in a rian muisam a ser piakmi a si timi film kan zohmi ah a fiang ngaingai i a pa sinah a um chung cu a pa ruahnak le duhning in a kal lengmang ding a si. Journalist pawl nih thawng hal le biahal an duh tik zong ah a pa duh ning in bia a leh tawn hna. Amah a pa lila hi Taliban nih nu-sianginn an khar piak hna thawk in a cawlcangmi a si. Cu ticun a pa nih Malala a hman.

"Siibawi si ka duh ko nain ka pa nih politics a ka duh piak." a ti. 
"A pa nih Malala cu mah hi rian a thawkter i politics si ding zong a hnek mi nih nu le pa i fale kha Siibawi, muidawh-missworld te hna izuam ding duh piak, Tennis-star hna si ding duh piak i an duhnak ruah piak lo in an hnek tawnmi hna kha a ka theihter tthan." tiah New York Times i journalist a simi Adam nih a video chung ah cun a chim chih.

Malala nih a rak chimmi cu "Taliban nih an ka kahmi cu an i chir tuk lai ee." ti a si. An kah ruangah atu vawleipi nih a theih beh cang. Taliban cu an thin a lin chinchin. Nihin i Sakharov-laksawng EU nih a pek tlawmpal ah kan thah lai, an ti colh.

Kum no tuk, kum 15 hman a rak si hlan ah a pa nih hi rian, ttih a nungmi a rak fialmi hi ngakchia-ningcang lo in hman pakhat a si. Cun Nobel Daihnak laksawng cu leicung ah a sunglawibik, a ritbik, min ngeibik pakhat a si i ngakchia a si komi rumro an pek a si ahcun pek a phut ko hmanh ah a dawhcah hnga lo.

Comments

  1. Bawi A !!Na cafung hmanning athatuk, Analyses na tuahmi ka uar bak fawn, atling hirhair. kei cu malala nih hin tukum NPP cu hmuh seh ti ka duh bak . ka duhank cu kan hnu ah ka chin cang kha. Daw Aung San Suu Ki nih Nobel peace prize a rak lak i ahmuhmi phaisa kha Piakhat ( Single penny) taktak hmanh a mah caa kha tangka tom kha ai rak lak ve lo, Ram Neihdang ralzaam in a phami kawlram mi saing in kai ding mi pawl Scholarship program ah hmang uh ati hna( OSI ) Open Societies Institution pawl kha.Mah program in Chinmi/LAi scholarship a ngahmi an rak um len ve taktak bantuk in Annuunak "LIFE " A Aithlengmi/ "change" mi an tam tuk . Mah ve bantuk in Malala zong nih Nobel Peace Prize ah hmuh asi ah cun . Arak um thingnak Pakistan khau kiangkap i Taliban nih Sainginn on nak an senhlonak hna khua kiang kam pawl ah hin, Sainginn kip NU hngahchhia pawl caah sakpiak le caa tawnter a timh ve. mah bantuk hna ah ahman khawh taktak ah cun thilthatuk asi ka ti. A chim mi ka uar ngai mi cu "ONE STUDENT, ONE TEACHER , ONE BOOK & ONE PEN " in sainginn caa kan i chim hna lai ati mi ko khah ka uar tuk . UNO i kum 16 atlinak a pekmi pawl le ABC news/ Good morning America/ 20/20 news te hna nih interview an tuah mi ka zoh ko ah khan ka uar ngai nak a zuak chihchih ve ho. Nang mah nih na Point out mi kha ka uar "fact & argument" pawl cu asi bak , Apa ruannakcheuhmi le Kumnotuk nih amin a phuar khotak lai maw ti hi ruah lo awkthalo hrimhrim asi ka ti ve . Vei history ah philhlo awk a tha ve lo mi aum . Milion 40 million minung arak thathu " Adolf Hilter le Josepth Stalin " hna zong Nobel peace prize an pek mi an rak si va kha mu, Nobel peace prize cu Vawleipi deinak chuahpitu lawng pek phung asi ko cu mu , " Adolf Hilter le Josepth Stalin "Zei deihnak chuapi bai cu an pahnih in an mitchait ning hmanh tuni tiang ah. Na u Tluangte, California

    ReplyDelete
    Replies
    1. Ka catial na ka rel piak lawng si lo in comment he thazang na ka pek le kai lawm.

      Delete
  2. NPP hmumi cu nan theih le cangka rak kan ttialpiak tthan hram ko mu...Malala cu a no deuh tak in ka hmuh ve, hi hnu hmailei ah pek lo awk a ttha te bal lai lo i tukum cu an duh le pe rih lo ko hna seh ka ti ve...

    ReplyDelete
    Replies
    1. Ceua, Malala hi NPP cu a co lo nain mi tampi thinlung a co ko. A tuah ding a tam tuk rih i NPP hmuh caan a tampi a um ko rih. Kai lawm.

      Delete

Post a Comment