Politician le Hlathlaitu Pawl An Chim Ngam Lomi Khuacaan Kong

Khuacaan (climate) thlennak he pehtlai in ram kip le miphun kip hruaitu an lungre a thei. Tu thla thawk ah UN nih biatak tein ralrinnak a tuah tthan. Vawlei hi a linh ning degree a kai chin lengmang tiah fiang tein an hmuh. Mah cu khuacaan thlennak (Climate change) hi minung chuahpimi a si tiah a zum lomi Trump cozah lila nih report thar an chuahmi ah Vawlei a linh chin lengmang ning le iralring a herhning an ttial.

Tu zarh ah World Bank nih US$ 200 billion cu kum nga chung khuacaan runvennak caah phaisa a pek, tiah Guardian nih a ttial. Cun Poland ah ram 200 aiawhtu hna khuacaan kong caihhmai ah an itong hna.

Thli hnawm le ti hnawm a chuahter khomi mawtaw, vanlawng le sehzung khuvai pawl siseh, thingram kan hrawh tukmi ruangah a si ti ah kum tampi hlathlainak an tuahmi in hmuh a si. Cucaah Paris Agreement zong an rak tuah, i ramkip nih a si khawh chung in sehzung, mawtaw, vanlawng, tilawng le zeidang khuacaan a hrawk khomi paoh tthumh le zorter kan i zuam lai an rak ti.

Asinain mah cu lawng a za lo tiah nihin i Norway le ramkipfonh khuacaan hlathlaitu hna nih an ruah. Cu zong cu thangpi in an chim ngam lo, a ruang a um.

Norway hi Vawleicung ah khuaram kilvennak siseh, khuacaan kong ah a felbik pakhatnak a si. Atu ah Norway mipi an buai ngaimi cu mawtaw lam man toll pawl a kai tuk caah le Diesel pawl hman ti lo ding timi ruangah a si. Mah ti kan tthumh cu a ttha tuk nain a za lo tiah hlathlainak a tuah tu chung in a chim ngammi Bjørn Samset timi a hung um, i UN zong nih mah hi an theih ko nain an chim rih lo a ti.

Vawleicung minung hi kan karh chin lengmang i 7.6 billion kan si cang i kum tin 80 million hrawng peng in kan karh lai tiah an ruah. Mah hihi kan Vawlei khuacaan thlennak ah aa telmi biapi tak a si, tiah Samset nih a chim.

Thil phun hnih in a chim; pakhatnk cu minung kan karh lo a herh. Tuluk nih fa pakhat lawng ngeih ding a rak timi pawlisi batuk hman a herh, i a dang pakhat cu minung kan nunning/ khuasaktintuk (living standard) a sandeuh le a tthatdeuh a herh a ti.

Nihin i minung a karhbiknak hmun hi Africa ah a si. Khuasaktintuk a niamnak a si caah fangeih le milu karhnak a chuak tiah an ruah. Europe le nitlak lei ram pawl milu an karh lomi hi an i manh lo, an khuasaktintuk a saan caah a si tiah ruah a si.

Khah zeitindah nan ruah cio?

Cc: #Aftenpost

Comments